W dniach 20-21 marca 2015r Stowarzyszenie POLARIS-OPP świętowało podsumowanie obchodów 20-lecia swojej działalności, wieńcząc ten okres uroczystym otwarciem Obserwatorium Astronomicznego zlokalizowanego na dachu Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej.

Obchody przypadającej w marcu rocznicy rozpoczęcia III dekady działalności połączono z obserwacjami częściowego zaćmienia Słońca, które w tym roku było obserwowalne również w Polsce. W piątek 20 marca 2015r. przed siedzibą Stowarzyszenia rozstawiono sprzęt optyczny: teleskop Coronado PST (przystosowany do bezpośrednich obserwacji Słońca), reflektor Synta Sky Watcher 6” przygotowany do obserwacji metodą rzutowania obrazu oraz dodatkowo klisze rentgenowskie do obserwacji okiem nieuzbrojonym.

O godzinie 9:00 zebrani goście i lokalna młodzież wysłuchali krótkiej prelekcji o zaćmieniach Słońca oraz przebiegu tego zjawiska w tym roku. Sprawdzono satelitarną prognozę pogody, która tego dnia była idealna wraz z przesuwającym się cieniem Księżyca na tle kontynentu europejskiego, ale i nie tylko. W siedzibie Stowarzyszenia uruchomiono komputerową symulację zaćmienia, natomiast wszyscy obserwatorzy udali się na zewnątrz by owo zjawisko obserwować „naocznie”.

Równocześnie z prowadzonymi przez koordynatorów obserwacjami przed siedzibą Stowarzyszenia, jako pierwszym umożliwiono uczniom pobliskiej szkoły obserwowanie zaćmienia Słońca przez teleskop znajdujący się w kopule obserwatorium. Tutaj uczestnicy mogli podziwiać Gwiazdę Dzienną dzięki zastosowaniu folii mylarowej, a dodatkowe przyciemnienie samego pomieszczenia obserwatorium uzyskane w efekcie przymknięcia klap kopuły, dawało bardzo dobry efekt wizualny poprawiając znacznie kontrast obrazu Słońca jak i komfort samej obserwacji.

Słoneczne widowisko zakończono nieco po godzinie 12:00 zapowiedzią wieczornych i nocnych obserwacji teleskopowych, na których stawiło się kilkunastu zainteresowanych nocnym niebem chętnych. Był to jednak tylko przedsmak tego, co czekało pasjonatów na następny dzień.

21 marca 2015r. zaplanowano oficjalne uroczystości dla zaproszonych gości, wśród których oprócz przedstawicieli lokalnych władz, członków Stowarzyszenia, partnerów i sponsorów, ofiarodawców 1% na rzecz astronomii w ramach akcji Astroprocent.pl znaleźli się również młodzi uczestnicy zajęć astronomicznych z Sopotni Wielkiej i okolic wraz z opiekunami. Po rejestracji uczestników, wszyscy zgromadzeni przed siedzibą Stowarzyszenia udali się do oddalonej o ok. 100 metrów szkoły, na dachu której zlokalizowano „bohatera” dnia – Obserwatorium Astronomiczne.

Na wydzielonej pod obserwatorium klatce schodowej, punktualnie o 12:00 rozpoczęły się krótkie przedmowy i oficjalne przecięcie wstęgi, którego dokonali przedstawiciel samorządu, pan wójt gminy Jeleśnia – Marian Czarnota, przedstawiciel Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej  – pan dyrektor Ryszard Ducin, oraz w roli inwestora, czyli Stowarzyszenia POLARIS-OPP – prezes Piotr Nawalkowski. Wszyscy goście mogli wspiąć się na kolejne kondygnacje obserwatorium, by na szczycie móc w pełni ocenić walory nowej inwestycji. Konstrukcja robiła niemałe wrażenie na wielu zwiedzających, dla których nierzadko wizyta w nowopowstałym, sopotniańskim obiekcie była ich pierwszą w życiu w obserwatorium. W 3-metrowej kopule przez zamontowany na początku 6’’ teleskop Soligor na montażu paralaktycznym z automatycznym prowadzeniem, można było tego dnia również podziwiać  obraz tarczy Słońca z widoczną akurat plamą słoneczną mniej więcej wielkości Ziemi. To dodatkowo pobudzało wyobraźnię obserwatorów, gdyż przed wejściem do kopuły obserwatorium można było podziwiać model Układu Słonecznego w skali 1:2500000 wykonany nieco wcześniej przez lokalnych pasjonatów astronomii.

Kolejna część obchodów odbywała się w jednej z sal szkolnych gdzie zgromadzeni obejrzeli kilkuminutową filmową relację z budowy obserwatorium autorstwa Łukasza Magiery oraz poznali historię aplikacji o środki na budowę obiektu w kontekście znaczenia tej inwestycji dla działalności Stowarzyszenia.

Następnie pan wójt Marian Czarnota wspólnie z dyrektorem szkoły p. Ryszardem Ducinem i prezesem POLARIS-OPP – Piotrem Nawalkowskim, wręczyli dyplomy i podziękowania sponsorom, współpracownikom, wykonawcy inwestycji, jak i instytucjom, które użyczyły miejsca pod budowę obserwatorium (Urząd Gminy i  szkoła).

Część merytoryczną, która nastąpiła po wręczeniach dyplomów, wypełniły prelekcje zaproszonych gości: p. Jana Desselbergera – znanego astronoma Radia Katowice oraz dr Jacka Czakańskiego, wieloletniego pracownika Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Chorzowie. Słuchacze dowiedzieli się wielu ciekawostek o astronomicznym kalendarzu, wydarzeniach na wiosennym niebie, charakterze zjawisk zaćmień i ruchu planet (p. dr Jan Desselberger) oraz o świetle w astronomii, jego roli, charakterze,  różnorodności itp. jako nawiązanie do Międzynarodowego Roku Światła 2015 (p. dr Jacek Czakański).

Godzinna dawka wiedzy była ostatnim punktem programu przed rozstrzygnięciem konkursu dla dzieci i młodzieży z Sopotni Wielkiej, które od wielu miesięcy uczęszczały i aktywnie uczestniczyły w zajęciach organizowanych w siedzibie Stowarzyszenia POLARIS-OPP, w tym nocnych obserwacjach. Zarząd Stowarzyszenia przy wsparciu środków finansowych z Urzędu Gminy Jeleśnia, firmy Delta Optical oraz środków własnych, postanowił wyróżnić najwytrwalszych obserwatorów iście astronomicznymi nagrodami: teleskopami, lunetami i lornetkami, obrotowymi mapami nieba, wielkoformatowymi mapami nieba itp. Dodatkowo wszyscy otrzymali przekazaną przez GOK Świnna grę planszową „Mieszkam w Beskidach”. Nagrody okazały się trafione, sprawiły radość dzieciom oraz wzbudziły dumę wśród obecnych na sali rodziców.

Po części oficjalnej przyszedł czas na luźne rozmowy przy kosmicznym poczęstunku przygotowanym przez koordynatorki Stowarzyszenia przy wsparciu lokalnych sponsorów (firm: Piekarnia Kupczak z Sopotni Wielkiej, Piekarnia Czernichów, SM Rajcza i inne). Wśród najbardziej interesujących smakołyków wymienić należy fontannę płynnej czekolady nawiązującej do wulkanów do Io – księżycu Jowisza czy jedyne w swoim rodzaju klopsy z nadzieniem odpowiadającym właściwościom danej planety (np. Ziemia z zielonym groszkiem, Wenus z żółtym serem czy Saturn z cebulowymi obrączkami). Furorę wśród zgromadzonych robiły także kanapki na bazie wypiekanych tylko przez Piekarnię Kupczak w Sopotni Wielkiej, Bułek Marsjańskich.

Zakończeniem spotkania był niezwykły koncert pana Leszka Angulskiego pt. Kosmiczna Przestrzeń Dźwięków. Uczestnicy po zajęciu wygodnych i sprzyjających relaksowi miejsc (np. na dużych pufach Fatty) wsłuchali się w dźwięki gongów, tybetańskich mis, fletów Bansuri i innych instrumentów rodem z Tybetu i Indii.

Na tym skończyła się oficjalna część spotkania, ale korzystając z okazji wizyty w Sopotni Wielkiej, duża grupa osób postanowiła zwiedzić inne zasoby Stowarzyszenia POLARIS-OPP, głównie model wnętrza jednego z modułów Stacji ISS, nazywanego przez członków Stowarzyszenia YSS – Youth Space Station.

Mogłoby się wydawać, iż na tym zakończył się długi dzień świętowania, jednak w organizacji astronomicznej, „życie” zaczyna się po zachodzie Słońca. Ponieważ pogoda dopisywała, grupa kilkunastu obserwatorów wybrała się na trzecie z kolei (licząc już od czwartkowego wieczora) obserwacje teleskopowe w obserwatorium. Na celowniku znalazły się m.in. tak wyjątkowe obrazy nocnych obiektów jak M42, M65, Plejady, M13, M51, Jowisz i wiele innych. Uczestnicy mogli również po raz kolejny przekonać się jak wygląda nocna panorama Sopotni Wielkiej ponad linią oświetlenia lamp ulicznych, które dzięki swojej budowie chronią ciemne niebo przed zanieczyszczeniem świetlnym.

Tak oto z pierwszym dniem wiosny 2015 roku do użytku oddano kolejną atrakcję astroturystyczną Stowarzyszenia POLARIS-OPP oraz wyjątkowe miejsce do spędzania wolnego czasu. W III dekadę działalności wchodzimy więc z nową, tzw. „piątą kopułą POLARIS-OPP”, ale pierwszą tego typu w historii naszej organizacji.

"Budowa obserwatorium zlokalizowanego na Zespole Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej i zarazem na terenie pierwszego w Polsce, zmodernizowanego obszaru czynnej ochrony ciemnego nieba, to uwieńczenie wieloletniej działalności naszego Stowarzyszenia. Jest to nie tylko sposób na aktywną popularyzację astronomii i nauk pokrewnych wśród społeczeństwa, ale i próba zwrócenia uwagi na problem postępującego w naszym kraju zanieczyszczenia sztucznym światłem. Dlatego też poprzez otwarcie niniejszego obserwatorium podczas trwającego właśnie Międzynarodowego Roku Światła 2015, chcemy zachęcić wszystkich uczestników do stosowania tzw. „racjonalnej polityki oświetleniowej”, której założenia zostały przedstawione na stronie www.ciemneniebo.pl "

Ku chwale astronomii!