Za sprawą naszego Stowarzyszenia i Ogólnopolskiej Akcji "1% na astronomię", z początkiem września 2011 roku na terenie Sopotni Wielkiej rozpoczęła się wielka modernizacja oświetlenia ulicznego. Dzięki otrzymanym środkom z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2011 (oś IV LEADER), jeszcze tej jesieni nad drogami naszej miejscowości zaświeci się ponad 150 nowych opraw chroniących ciemne niebo do obserwacji astronomicznych, ale i nie tylko...

 

 

 

 

 

Nowoczesne oświetlenie warte ponad 230tys. złotych będzie miało za zadanie nie tylko zredukować zanieczyszczenie nocnego nieba sztucznym światłem, ale także doświetlić drogi nie powodując olśniewania kierowców czy też zwierząt przebywających na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Dzięki zastosowaniu opraw Boyen 6 ze specjalną obudową (płaska szyba i regulowany raster) dostarczonych przez firmę ES-System, światło nie będzie również uciążliwe dla samych mieszkańców, gdyż od teraz okna domów nie będą rozświetlane przez latarnie uliczne. Największe korzyści odniesie tutaj sama gmina, gdyż do każdej oprawy zamontowanej na terenie Sopotni Wielkiej wbudowany został reduktor mocy, zmniejszający pobór energii o ok. 30-35% w godzinach od 23:00 do 5:00 rano. Różnica ta nie jest praktycznie zauważalna dla ludzkiego oka, ale budżet gminy z pewnością odczuje ulgę tym bardziej, że część ulicznych opraw w tej miejscowości, posiadała jeszcze nieefektywne źródła światła typu rtęciowego o mocy 120W. Od teraz będą tu tylko 70/50-ciowatówki.

 

Sam projekt jest uwieńczeniem wieloletnich starań o trwałą ochronę ciemnego nieba pod kątem astronomii obserwacyjnej, gdyż prowadzone tu od lat sesje nocne, będą mogły odbywać się przy zapalonych latarniach ulicznych, bez większego uszczerbku na jakości nieba. To swoistego rodzaju kompromis między potrzebami mieszkańców i pasją miłośników gwieździstych nocy, a także kamień milowy w staraniach o ochronę dziedzictwa kulturowego jakim jest ciemne niebo w Polsce. Sopotnia Wielka jest w tym momencie pierwszą w kraju miejscowością, gdzie chroni się naturalne piękno nocy zgodnie ze standardami International Dark-Sky Association.

 

Przedsięwzięcie to stanowi namacalny przykład, że można i warto przeciwdziałać zjawisku znanym w świecie astronomii jako "light pollution" (LP). Od 1996 roku trwamy przy stanowisku, że nie można cały czas uciekać z teleskopami w coraz to dalsze regiony Bieszczad, Beskidów, czy Pojezierza Mazurskiego, bo ekspansja światła jest coraz większa i szybsza, tym bardziej, że stoimy u progu ery opraw LED, których światło będzie jeszcze bardziej niepożądane dla astronomii. Nawet najmniejsze miejscowości czy wsie na  przysłowiowym odludziu, oświetlają swoje główne drogi, używając do tego zazwyczaj nieświadomie, nieprawidłowych opraw z wypukłymi kloszami. Tymczasem w dobie rosnącej konkurencji na rynku oświetleniowym, mitem jest już wyższa cena "dobrych" opraw z płaską szybą. Naszym zdaniem klucz do skutecznej ochrony ciemnego nieba tkwi w odpowiedniej informacji i ludzkiej świadomości...

 

Życząc pogodnego nieba, zapraszamy na wspólne obserwacje do obszaru CN-001.