W dniach 17-18 listopada 2018r. odbył się jesienny zjazd Stowarzyszenia POLARIS - OPP wraz z nietypowym jubileuszem o tematyce kosmosu w wymiarze lokalnym, a dokładnie 10-lecia wizyty astronauty George'a D. Zamka z NASA w Sopotni Wielkiej. Stało się to wówczas za sprawą budowy Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS na wzór wnętrza modułu Destiny Laboratory International Space Station, której autorami była młodzież z naszej miejscowości jak i grono koordynatorów projektu dotacyjnego pt. "Życie na orbicie". Przyjazd pilota promu kosmicznego Discovery do Polski, a co dopiero do Sopotni Wielkiej, był niedowierzaniem i nie lada sensacją dla wielu osób, ale rzeczywiście wizyta ta stała się faktem i miała miejsce 21 listopada 2008r. 10 lat później zorganizowaliśmy specjalne wydarzenie upamiętniające to wyjątkowe spotkanie, gdzie oprócz wspomnień, spotkań ze współtwórcami wnętrza modułu YSS, odbyły się także prelekcje, warsztaty dla dzieci i młodzieży, "dni otwartego włazu YSS", wystrzelenie modelarskiej rakiety na ponad 250m., otwarcie wystawy z Planetarium Śląskiego i... przyjazd 8m. rakiety z Europejskiej Agencji Kosmicznej!

Jubileuszowy zjazd w Sopotni Wielkiej podzielony został na kilka części...

 piątkowy wieczór pod kopułą obserwatorium...

Już 16 listopada 2018r. od godz. 19:00 odbyły się wspólne obserwacje astronomiczne pod kopułą zlokalizowaną na dachu ZS nr 4 w Sopotni Wielkiej, nieopodal siedziby Stowarzyszenia POLARIS - OPP. Przy kosmicznej muzyce można było podziwiać ciekawe zjawisko na niebie w postaci wieczornej koniunkcji planety Mars z Księżycem. Oba obiekty widoczne były wówczas blisko siebie, a wyjątkową atrakcją była możliwość podziwiania szczegółów powierzchni Księżyca i Czerwonej Planety przez blisko 40cm. teleskop Celestrona w układzie optycznym Schmidt-Cassegrain, który dopiero od kilku miesięcy znajduje się za naszą sprawą w Sopotni Wielkiej. Obserwacje udało się zorganizować w kameralnym gronie ok. 15os. dzięki sprzyjającej pogodzie.

 otwarcie wystawy "Jak wielki jest wszechświat"...

Nazajutrz, 17 listopada 2018r. program rozpoczęliśmy po godz. 12:00 od otwarcia czasowej wystawy z Planetarium Śląskiego w Chorzowie pod nazwą "Jak wielki jest wszechświat". Odbyło się to na oddanej w tym roku do użytku przez nasze Stowarzyszenie, sali wielofunkcyjnej znajdującej się tuż przy kopule Obserwatorium Astronomicznego na poddaszu Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej. Wystawa jest efektem współpracy Planetarium z naszą organizacją, gdzie z remontowanego aktualnie gmachu Planetarium, do Sopotni Wielkiej w postaci darowizny trafiła duża część eksponatów o tematyce odległości we wszechświecie. Na tę okazję grono naszych wolontariuszy nie tylko odtworzyło dużą część otrzymanych eksponatów, ale i rozbudowało ją o kilka nowych elementów ukazujących problematykę rozmiarów kosmosu. Oprócz oficjalnego odsłonięcia i symbolicznego "zapalenia" Słońca w tej ekspozycji, odbyła się krótka prezentacja eksponatów przeprowadzona przez Prezesa Stowarzyszenia POLARIS - OPP, Piotra Nawalkowskiego oraz Krzysztofa Dwornika występującego w imieniu Planetarium Śląskiego w Chorzowie. 

 prelekcje zaproszonych gości...

Od godz. 13:00 rozpoczął się blok prelekcji tematycznych, jako wprowadzenie do świętowania jubileuszu 10-lecia wizyty astronauty z NASA w Sopotni Wielkiej. Wśród zaproszonych gości i koordynatorów Stowarzyszenia POLARIS - OPP, swoje wystąpienia wraz z prezentacjami multimedialnymi na sali wielofunkcyjnej wygłosili:

• Piotr Nawalkowski (Stowarzyszenie POLARIS - OPP) - "Wprowadzenie do jesiennego zjazdu i jubileuszu 10-lecia wizyty astronauty"
• Krzysztof Dwornik (Planetarium Śląskie w Chorzowie) - "Budowa rakiet",
• Konrad Kopański (Instytut Fizyki Jądrowej PK, Kraków) - "Promieniowanie kosmiczne"
• St. Szer. Pchor. Jakub Kozaczyński oraz Michał Piekarczyk (Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie) - "Czy można zostać astronautą w Polsce?"

Odbyły się także warsztaty dla dzieci i młodzieży od 6 roku życia (z udziałem dorosłych):

• Wojciech Noga, Julia Nawalkowska (Fundacja Satelitarna Polarisu) - "Z drukarką 3D na orbitę, czyli zbuduj swoją sondę kosmiczną!"

W przypadku tych ostatnich, zaprosiliśmy dzieci i młodzież pod okiem dorosłych opiekunów do wspólnego zbudowania wydrukowanego wcześniej, plastikowego modelu sondy kosmicznej SOHO autorstwa Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz NASA, którą po sklejeniu i ewentualnym pomalowaniu, można było zabrać jako pamiątka z naszego zjazdu jesiennego do domu! Udział w tych warsztatach wymagał wcześniejszego przygotowania i rezerwacji miejsca, których niestety szybko zabrakło. Natomiast z uwagi na współpracę Fundacji Satelitarnej z naszym Stowarzyszeniem warsztaty te były nieodpłatne dzięki m.in. realizacji projektu dotacyjnego z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach którego wykorzystaliśmy zakupioną przez Fundacją drukarkę 3D.   

Swoją obecnością zaszczyciła nas także Pani wójt Gminy Jeleśnia - Anna Wasilewska, która bacznie przyglądała się przebiegowi warsztatów modelarskich, prezentacji drukarki 3D w wydaniu kolegi Wojciecha Noga, a także zwiedziła nowo-otwartą wystawę "Jak wielki jest wszechświat". Pani wójt mimo napiętego jak zawsze planu dnia aż do wieczora, pozostała także z uczestnikami zjazdu w dalszych punktach programu, gdzie m.in. miała okazję gościć na pokładzie Młodzieżowej Stacji Kosmicznej, tak jak to miało miejsce 10 lat temu w wydaniu ówczesnego wójta gminy Jeleśnia - Pana Władysława Mizi, podczas wizyty astronauty z NASA w Sopotni Wielkiej. Było nam więc niezmiernie miło gościć najważniejszego samorządowca w osobie Pani wójt w naszym gronie, podczas tak wyjątkowego, jesiennego zjazdu. 

 8m. rakieta z Europejskiej Agencji Kosmicznej...

Po zakończeniu bloku prelekcji i warsztatów, czyli ok. godz. 16:30 odbyła się niebywała prezentacja, jakiej jeszcze w Sopotni Wielkiej nie było... Tuż obok siedziby Stowarzyszenia POLARIS - OPP jak i wejścia do Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS, gdzie przed laty gościł właśnie astronauta George D. Zamka, rozłożona została sprowadzona specjalnie na tę okazję jubileuszu, ale i także z tytułu obchodów własnych 100-lecia Niepodległości Polski przez Stowarzyszenie POLARIS - OPP, ponad 8 metrowa rakieta pokazowa! Ekspozycję można było podziwiać zarówno z dużej odległości jak i z bliska już z początkiem dnia, gdy jeszcze trwały prace montażowe nad jej rozłożeniem. Również specjalnie na tę okazję, zrobiony został mały wyjątek od czynnej ochrony ciemnego nieba na terenie Sopotni Wielkiej, gdyż rakieta została podświetlona od dołu do góry na cały wieczór tego dnia w kolorze biało-czerwonym jako symbol nawiązujący do flagi polskiej.

Model ten przedstawiał rakietę Ariane 44LP zaprojektowaną przez Europejską Agencję Kosmiczną, jedną z najbardziej rozpoznawalnych rakiet europejskich na świecie. Istotnym faktem jest jednak to, iż rakieta  miała na sobie flagi państwowe krajów wchodzących w skład ESA, do której (już obecnie) wlicza się także Polska. Rakieta była więc swoistego rodzaju symbolem europejskiej rodziny narodów podbijających kosmos, gdzie swoje miejsce ma również nasza ojczyzna. 

Pneumatyczny model spodobał się chyba każdemu uczestnikowi tego zjazdu, gdyż każdy robił sobie pamiątkowe zdjęcie jak i nagrywał filmiki przy jej dodatkowej stylizacji z pomocą charakterystycznego dymu towarzyszącemu prawdziwym startom tego typu pojazdów kosmicznych. Rakieta - choć modelowa - zrobiła więc ogromne wrażenie nie tylko na najmłodszych, ale i na dorosłych uczestnikach jubileuszowego spotkania. Zainteresowanie rakietą nie było jednak tylko lokalne. Specjalnie z tej okazji zawitała do nas Telewizja Polska realizując materiał do Teleekspressu czy katowickich Aktualności TVP3, a także Radio ESKA, czy też przeprowadzające wcześniejszy wywiad Radio Bielsko. Liczne wzmianki i publikacje ukazały się także w wielu gazetach i portalach internetowych. 

misja na pokładzie Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS...

Po godzinie 17:00 tuż po małym poczęstunku dla gości wybierających się na dalszą część naszego programu, który miał miejsce w otoczeniu Stacji Kosmicznej YSS, odbył się pokaz wnętrza naszego, kosmicznego modelu wraz z prezentacją zdjęć z tego, co wydarzyło się tutaj 10 lat temu. W naszych warsztatach we wnętrzu YSS załoga  miała za zadanie rozwiązać test z meteorytami pokładowymi, czy też poznać zasady pracy astronautów w grubych rękawicach i hełmofonie w stylu kombinezonu NASA. Zaprezentowane zostały również nowe atrakcje jak małe pojazdy na wzór kul Spheries, jednak z małymi problemami technicznymi... Niestety także i na prawdziwej stacji kosmicznej ISS zdarzają się awarie, z którymi muszą sobie radzić astronauci. W tym właśnie miejscu zaprezentowane zostały również zdjęcia z wizyty astronauty George'a D. Zamka w Sopotni Wielkiej, a także pozostawione przez niego pamiątki na pokładzie. Ówczesny koordynator projektu - Piotr Nawalkowski przybliżył natomiast w kilku słowach historię powstania wnętrza modelu stacji ISS, a wśród zwiedzających obecni byli także ci, którzy być może w przyszłości polecą w kosmos, czyli piloci z Lotniczej Akademii Wojskowej z Dęblina. Po zakończonej prezentacji zdjęć była możliwość porozmawiania ze współtwórcami i uczestnikami budowy Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS jak i uczestnikami spotkania z astronautą z NASA w 2008 roku. 

specjalny znaczek Poczty Polskiej...

Uczestników zainteresowanych filatelistyką lub po prostu nabyciem dodatkowej pamiątki związanej z obchodami 10-lecia wizyty astronauty George'a D. Zamka w Sopotni Wielkiej, zapraszaliśmy dodatkowo do zakupu wydanego specjalnie z tej okazji z pomocą Poczty Polskiej, obiegowego znaczka autorstwa Stowarzyszenia POLARIS - OPP. Znaczek ten to nie tylko jedyny w swoim rodzaju symbol tego wydarzenia z 2008 roku związanego z NASA w naszym regionie, ale i jest pełnoprawnym znaczkiem pocztowym, który można nakleić na kopertę i opłacić w ten sposób pamiątkową przesyłkę z tego okresu. Warto pomyśleć, jakim zaskoczeniem dla naszych znajomych będzie otrzymanie pocztówki lub listu z taką symboliką! Znaczek został wydany jedynie nakładem 1tys. sztuk i można nadal go zakupić za kwotę 5zł. Polecamy!

niedzielny start rakiety Helios...

18 listopada 2018r. był obchodzony bardzo hucznie i "wysokościowo", gdyż na pobliskim boisku szkolnym w Sopotni Wielkiej, o godz. 12:30 nastąpił start modelarskiej rakiety Helios z silnikiem wznoszącym  na wysokość ok. 250m. Autorem tego pokazu wraz z oficjalnym odliczaniem, był nasz wieloletni koordynator współpracujący również z Planetarium Śląskim, zajmujący się wystrzeliwaniem tego typu rakiet już w latach 2006-2007, czyli w okresie gdy budowana była tutaj Młodzieżowa Stacja Kosmiczna YSS. Ta jednak była o tyle "inna", gdyż w niebo poniosła nie tylko znaczek POLARIS-OPP, ale i maleńki list informujący znalazcę, iż czeka na niego specjalna nagroda w przypadku odnalezienia korpusu ze spadochronem. Było to bowiem zaproszenie na wycieczkę do Centrum Nauki i Techniki EC1 w Łodzi, gdzie nasza organizacja wybierała się pod koniec listopada. Zaproszenie to przewidywało nie tylko bezpłatny przejazd grupowy z Sopotni Wielkiej do Łodzi i z powrotem, ale i bilety wstępu do Planetarium EC1 oraz inne wybrane atrakcje podczas wyjazdu. Atrakcja ta stała się na tyle ciekawa, że jeszcze dużo przed startem modelarskiej rakiety, całkiem spora grupa uczestników jak i przybyłych na tę okazję gości, ustawiła się przed siedzibą Stowarzyszenia POLARIS - OPP. Tymczasem już na boisku prezes Zarządu Piotr Nawalkowski poinformował uczestników konkurujących o znalezienie rakiety z nagrodą, o zasadach bezpieczeństwa i warunkach odbioru zaproszenia na wyjazd, po czym kolega Krzysztof po przygotowaniu mini-wyrzutni zainicjował start. Zaskoczenie było ogromne wśród wielu obserwujących start osób, bo rakieta raczej nie osiągnęła spodziewanego pułapu 250m., ale raptem ok. 80-100m. po czym w bardzo przewidywalny i łagodny sposób zaczęła systematycznie opadać nieopodal płyty boiska, skąd została chwilę wcześniej wystrzelona. Duża grupa uczestników rzuciła się więc w pogoni za jej kadłubem z nagrodą pokonując nierzadko jednym skokiem przeróżne przeszkody terenowe jak pagórki, krzaki, rowy czy pobliski strumyk (często z różnym efektem...). Ostatecznie nastąpiło więc nie odnalezienie, ale przechwycenie rakiety przez jednego z młodych mieszkańców Sopotni Wielkiej, który aby pochwycić spadochron z rakietą poświęcił nawet swoje buty... które omal nie ugrzęzły w błocie podczas pionierskiego biegu! Zabawy i śmiechu było również co nie miara. 

dni "otwartego włazu do Stacji Kosmicznej YSS"

Zarówno 18 listopada od godz. 10:00 do godz. 18:00 (z przerwą na start rakiety Helios) jak i 21 listopada 2018r. (12:00-18:00), odbyły się również tzw. dni "otwartego włazu do Stacji Kosmicznej YSS" w Sopotni Wielkiej. W tym czasie nie były organizowane pełne misje kosmiczne czy warsztaty, ale można było bezpłatnie wejść na pokład naszej konstrukcji i zrobić sobie pamiątkowe zdjęcia. Moduł był wówczas dostępny w pełnym rozruchu, czyli z pracującymi systemami sterowania, symulacji obrazów i dźwięków, czy też charakterystycznego syczenia po otwarciu wejścia. Prezentowane były zdjęcia z wizyty astronauty George'a D. Zamka na pokładzie YSS, pozostawione przez niego pamiątki i wpis do księgi pokładowej, a nawet stroje z naszywką NASA upamiętniającą datę goszczenia w Sopotni Wielkiej. Warto pamiętać, że aktualnie pełne symulacje misji kosmicznych w regularnej wersji odbywają się w wybrane dni dostępne w harmonogramie miesięcznym. 

Co dalej po jubileuszu?

21 listopada 2018r. minęło dokładnie 10 lat od wizyty astronauty z NASA George'a D. Zamka w Sopotni Wielkiej.  Pozostały pamiątki, wyjątkowe wspomnienia, zdjęcia i nowe znajomości. Jesteśmy zdania, że elementy te zaowocują w przyszłości, aby być może już za niedługo spotkać się na pokładzie Youth Space Station w podobnych, a może i jeszcze bardziej zaskakujących okolicznościach niż 10 lat temu. 

Wszystkich zainteresowanych zwiedzaniem czy udziałem w symulacji misji kosmicznych we wnętrzu Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS, zapraszamy do zgłoszenia najlepiej poprzez e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. wraz z podaniem liczby osób. 

Zapraszamy do wizyty w Sopotni Wielkiej! 

Fot. ISS na orbicie. Źródło: NASA.