Nasze ciekawostki

 
 
 
 
Od czerwca 2007 do lutego 2008 roku w Sopotni Wielkiej trwała realizacja projektu pt. „Młodzieżowa stacja kosmiczna, czyli życie na orbicie” (syg. wew. Goursat) dofinansowanego ze środków Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży oraz Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu Równać Szanse 2007.  Przedsięwzięcie to miało na celu aktywizację i zwiększenie poziomu wiedzy z zakresu nauk ścisłych wśród młodzieży gimnazjalnej, a w szczególności przybliżenie tematu astronautyki z racji obchodzonego w 2007 roku jubileuszu 50-lecia ery kosmicznej.
 
Wśród różnorodnych działań zaplanowanych w tym projekcie – jak chociażby wykłady i prelekcje specjalistów, pokazy nieba, obserwacje sztucznych satelitów, ich fotografowanie czy też stworzenie makiety powierzchni Księżyca w skali H0 i małego kosmodromu do ćwiczeń „młodych kosmonautów”, na szczególną uwagę zasługuje budowa imitacji wnętrza stacji kosmicznej ISS, nazwanej dla potrzeb projektowych jako YSS, czyli Youth Space Station. Do jej stworzenia zaadaptowano pomieszczenie o wym. 5,7m. x 3,4m. x 2,5m., które wynajęto bezpłatnie od prywatnych właścicieli z Sopotni Wielkiej. Prace adaptacyjne nie były jednak tak proste jakby się początkowo wydawało. Ceglane ściany, niedokończona podłoga oraz betonowy sufit, musiały zostać przekształcone w idealną białą powierzchnię na wzór wnętrza ISS. Tynkowanie, szpachlowanie czy malowanie nie wchodziło w grę, więc rozwiązaniem okazały się być laminowane płyty HDF, które z racji swojej gładkości i łatwości w obróbce, idealnie nadawały się do warsztatów młodzieżowych. Do imitacji urządzeń, posłużyły części z aż 10 rozebranych przez młodzież komputerów, a przy samym montażu można było puścić wodze fantazji co w szczególności podobało się najmłodszym uczestnikom.
 
 
W trakcie prowadzony prac, trwających również podczas wakacyjnego ASTROZJAZDU 2007, ogłoszono konkurs o nazwie Astro Factor Team, do którego przystąpiło kilkanaście grup młodzieżowych w składach trzyosobowych. Team’y otrzymywały szereg różnych zadań związanych z budową stacji i warsztatów astronautycznych, a podsumowaniem były tzw. weekendy na stacji, w trakcie których, każda z trzyosobowych „załóg” miała za zadanie przetrwać na pokładzie tak, jakby w rzeczywistości polecieli na orbitę. Towarzyszyła temu nie tylko dobra zabawa, ale i wspólne poznanie tematyki życia w kosmosie (jedzenie posiłków w postaci papek, przetworów – tzw. gerberki dla dzieci itp).
 
 
 
Konkurs Astro Factor Team wygrała grupa o nazwie CHINEESE TIGERS w składzie Szczepan Kamiński, Kuba Janik oraz Adrian Świniański, a nagrody w postaci m.in. odtwarzaczy mp3 i mp4, biletów do kina, pamięci flash i innych gadżetów ufundował Urząd Gminy w Jeleśni. Rozstrzygnięcie miało miejsce w Planetarium Śląskim w Chorzowie, przy okazji III Kongresu Organizacji Astronomiczny (KOA).

Budowie stacji YSS towarzyszyło duże zainteresowanie nie tylko młodzieży i mieszkańców, ale i mediów jak chociażby Telewizji Polskiej. Słowa uznania można było usłyszeć od wielu znanych osób jak m.in. gen. M. Hermaszewskiego, przedstawicieli organizacji grantodawczych czy też uczestników 8 sympozjum dot. Ciemnego Nieba na Słowenii. Poparcie działań otrzymaliśmy również od pracowników ESA, którzy z dużym zaskoczeniem przyjęli informacje o budowie imitacji wnętrza jednego z modułów ISS, będącej prawdopodobnie jedyną tego typu amatorską konstrukcją w Polsce.
 
 
 
 

Obecnie pomieszczenie to służy za salę audiowizualną i prelekcyjną przy okazji zjazdów i obozów organizowanych przez Stowarzyszenie POLARIS – OPP w Sopotni Wielkiej. Na pokład zapraszane są grupy młodzieży szkolnej w ramach wycieczek dydaktycznych oraz turyści. Zainstalowane tam urządzenia pozwalają organizować spektakle i prezentacje komputerowe włącznie z samodzielnym sterowaniem stacją za pomocą programu symulacyjnego. Niestety wchodzący na pokład nie mogą doświadczyć stanu nieważkości tak jak to ma miejsce na prawdziwej International Space Station. Na razie do dyspozycji jest potężna trampolina 14FT rozkładana nieopodal stacji kosmicznej w okresie wakacji, na której chociaż przez chwilę można się poczuć jak w kosmosie lub trenażer kosmiczny ASTROLABIUM, stosowany również do ćwiczeń astronautów przed lotem.
 
 
 
W 2008 roku Młodzieżową Stację Kosmiczną w Sopotni Wielkiej jak i samych konstruktorów odwiedził osobiście amerykański astronauta z NASA - George Zamka. Więcej informacji na ten temat w sprawozdaniu w wersji PDF: G.Zamka na YSS.
 
 
 
 
 

Aktualne programy warsztatowe YSS:

 
"Weekend na stacji kosmicznej" to jedna z kilku naszych propozycji spędzenia wolnego czasu na pokładzie Youth Space Station w Sopotni Wielkiej. Polega na organizacji 24h. misji załogowej dla 2-4 osób na pokładzie stacji. Grupa otrzymuje szereg zadań pokładowych i warsztatów na wzór pracy astronautów ze stacji ISS jak również musi sobie poradzić ze stresem, przemęczeniem, sytuacjami wyjątkowymi, wyposażeniem pokładowym itp. Z misji nagrywany jest pamiątkowy film i wykonywana jest specjalna sesja zdjęciowa w strojach stylizowanych na uniformy astronautów z NASA i nie tylko. Więcej informacji na ten temat - Kontakt.
 
 
"Seanse astronautyczne" to ciesząca się największą popularnością wśród szkół i grup zorganizowanych, forma zwiedzania naszej konstrukcji. Są to standardowo trwające 60min. seanse pokładowe, w których jednorazowo udział może wziąć ok. 15-20 osób. Część załogi przebierana jest w stroje astronautów stylizowane na kombinezony NASA, otrzymuje konkretne funkcje i zadania, a po wejściu na pokład, ma za zadanie samodzielnie prowadzić wylosowaną "misję kosmiczną" wg scenariusza, który praktycznie za każdym razem jest inny. Toteż wiele grup odwiedza nas kilka razy w roku, aby wykonać inną misję. Systemem sterowania stacją kieruje komputer pokładowy reagujący na czynności wykonywane przez załogę zarówno poprzez wprowadzanie odpowiednich kodów jak również dzięki zamontowanym sensorom Kinect. W modelu zainstalowano przeróżne urządzenia do efektów specjalnych jak i imitacje sprzętu, które umożliwiają przeżycie m.in. uderzenia mikrometeorytów, awarii pokładowych filtrów powietrza (świec TGK), rozszczelnienie kabiny, brak zasilania czy doświadczenia ze zjawiskiem określanym mianem lewitacji.
 

                                            Aktualny repertuar seansów na YSS.

 
 
 
"Urodziny na stacji kosmicznej" - w ramach przygotowanych programów dla przedszkolaków jak również starszych uczestników wykazujących się dużym poczuciem humoru i chęcią do wspólnej edukacji poprzez zabawę, proponujemy zorganizowanie warsztatów na wzór imprez urodzinowych, bali przebierańców, zjazdów grup zorganizowanych, pokazów multimedialnych i innego rodzaju spotkań. Tematem przewodnim jest oczywiście szeroko rozumiany kosmos - astronautyka i astronomia. Polecamy wypracowane programy warsztatowe i team-buildingowe, doświadczonych animatorów, scenariusze zabaw wraz ze sprzętem i wyposażeniem rozrywkowym, a także obecność naszej maskotki pokładowej - misia astronauty z firmy AKSAM - partnera Stowarzyszenia POLARIS - OPP. Więcej informacji - prosimy o Kontakt.
 
 
 
"Sylwester na stacji kosmicznej" - to jedyna tego typu w kraju propozycja rozpoczęcia nowego roku w kosmicznym wydaniu. Zabawa połączona z ciekawym programem pobytu na pokładzie, zapewni niemały zawrót głowy i to bez użycia alkoholu!  W zależności od danego roku, tematami przewodnimi są konkursy na najciekawsze przebranie, lądowanie na Marsie, wyścigi zdalnie sterowanych robotów, warsztaty konstruktorskie na czas, wystrzeliwanie rakiet ciśnieniowych, a nawet przedsylwestrowe ćwiczenia dla astronautów jak chociażby 7m. trampolina czy wirujący trenażer kosmiczny zwany Astrolabium. Rezerwacje na zabawę sylwestrową przyjmujemy przez cały rok. Zainteresowanych prosimy o Kontakt.
 
 
 
 
 
 
"Warsztaty konstruktorskie" - Młodzieżowa Stacja Kosmiczna YSS to przede wszystkim wynik kreatywnego pobudzania wyobraźni oraz aktywizacji zajęciowej jej młodych twórców i podobnie jak przy jej budowie, tak i teraz zapraszamy do udziału w warsztatach konstruktorskich. Stare komputery, drukarki, serwery, uszkodzony sprzęt elektroniczny czy przestarzałe podzespoły, doskonale nadają się do ponownego przerobienia czy to na imitację czy też działające wyposażenie pokładowe. Za wzór służy jak zawsze wnętrze modułu Destiny Laboratory, ale i także cała Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS. Najlepsze konstrukcje zostają opisane nazwiskiem autora i  zamontowane w wystroju pomieszczenia. Warsztaty prowadzone są wyłącznie po wcześniejszej rezerwacji miejsc albo na zamówienie grup lub osób indywidualnych - Kontakt.
 
 

 

 
 
 
Masz pomysł na inne zastosowanie naszej stacji YSS? Napisz do nas - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. 

 
 
 
 
Na przełomie od maja do października 2006r. kilkunastoosobowa grupa młodzieży z Sopotni Wielkiej , podjęła się realizacji nietypowego projektu z zakresu modelarstwa i astronomii we współpracy ze Stowarzyszeniem POLARIS – OPP. W ramach otrzymanego na wiosnę dofinansowania (proj. Xsi) z Programu Młodzież UE oraz Urzędu Gminy Jeleśnia, grupa inicjatywna pod kierownictwem Pawła Dendysa rozpoczęła budowę makiety (tzw. „tortu”) w skali modelarskiej H0 (1:87) - wyimaginowanego wizerunku rodzinnej miejscowości Sopotni Wielkiej, ale takiej, jaka miałaby istnieć dopiero w 2050 roku...
 
Celem tego przedsięwzięcia było uwolnienie młodzieńczej fantazji twórczej i przestrzennej oraz uaktywnienie własnych pomysłów w zakresie rozwoju tej miejscowości. Projekt miał również na celu samodzielne zdefiniowanie problemów aglomeracyjnych i braków infrastrukturalnych na tym terenie, jakie młodzież wskazywała poprzez sklejanie własnych budynków na makiecie. Łącznie na powierzchni 10 m2 powstało ponad 55 obiektów jak domy jednorodzinne, sklepy, hotele, obiekty użyteczności publicznej itp. Całą makietę ukończono w październiku 2006r. i nie byłoby w tym może nic nadzwyczajnego gdyby nie fakt, że nad modelem świecą również gwiazdy!
 
Zobacz przykładowe zdjęcia makiety:
 
 
Zdaniem wielu osób znających się na temacie modelarstwa i astronomii, jest to prawdopodobnie pierwsza w Polsce makieta w skali H0, nad którą dosłownie odwzorowano nocne niebo. Regulacje oświetlania makiety pozwalają prezentować wschody i zachody Słońca, Księżyc oraz gwiazdy za pomocą projektora multimedialnego i kilku rzutników slajdowych. To małe „planetarium” nie posiada niestety kopuły gdyż wyklucza to układ makiety, niemniej jednak duże wrażenie robi widok świecących domów, latarni ulicznych, przejeżdżających pociągów i reklam na tle ruchomych gwiazdozbiorów oraz wschodzącego Księżyca. Na niewielkim wzgórzu postawiono również modelowe obserwatorium astronomiczne, gdzie zwierciadło główne teleskopu systemu Cassegraina ma średnicę aż 2,5m. – oczywiście w skali H0. Docelowo astro-makieta została przyłączona do oferty edukacyjnej Stowarzyszenia POLARIS – OPP, jako administratora projektu i można ją zobaczyć np. podczas astronomicznych zjazdów wakacyjnych organizowanych od lat w Sopotni Wielkiej. 
 
Serdecznie zapraszamy do zwiedzenia tej nietypowej makiety jak i wyjątkowego „planetarium” zarazem. Na życzenie organizowane są seanse w zakresie:
 
  • historia makiety Sopotni Wielkiej 2050 - prezentacja ogólna,
  • ochrona ciemnego nieba w teorii i praktyce,
  • nocne niebo nad Sopotnią Wielką,
  • obserwacje meteorów a sztuczne światło.
 
Grupy zorganizowane lub osoby indywidualne chętne do przyjazdu prosimy o wcześniejszy Kontakt. Do przyjazdu zapraszamy w szczególności uczniów szkół podstawowych i gimnazjum, a także przedszkola, dla których prezentujemy krótszy program z szerszą prezentacją elementów makiety. Dla zainteresowanych organizujemy również warsztaty modelarskie w skali H0 (1:87). Koszt warsztatów uzależniony jest od aktualnie realizowanych projektów i działań statutowych. 
 
 
Makieta Sopotni Wielkiej 2050 posiada również pamiątkowe monety bite ręcznie w mosiądzu!
Obecnie w sprzedaży zostało już tylko ok. 40 z 200szt.

Cena: 30zł./szt.
 
 
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do wsparcia jedynej tego typu makiety-planetarium. Osoby, które wspomogą jej utrzymanie, otrzymają roczne prawa do zarządzania modelarską działką na naszej makiecie! Zachęcamy do obejrzenia podstrony Pomóż nam!
 
 

 
 
 
 
 
 Flagowym przedsięwzięciem projektu Fomalhaut była budowa Mobilnego Obserwatorium (TARPAN), pojazdu, na pokładzie którego zlokalizowane zostały różnorodne urządzenia naukowe służące do edukacji młodzieży, jak również wykonujące stałe pomiary i obserwacje z zakresu astronomii, meteorologii itp.

 

Samochód ten został podarowany na rzecz Stowarzyszenia POLARIS – OPP za symboliczne 1zł. przez jedną z firm z Sosnowca, która wcześniej użytkowała go jako samochód dostawczy. Jest to model wręcz kultowej już, polskiej marki Tarpan 237D (diesel).

 

Po generalnym remoncie samochodu i zaadaptowaniu na pojazd specjalny (mobilne laboratorium techniczne), został zarejestrowany w wydziale komunikacji w Żywcu na polskich tablicach rejestracyjnych o numerach SZY 05SC.

 

Serce astronomiczne Mobilnego Obserwatorium stanowi 25cm teleskop Synta Dobson. Pokład obserwacyjny, na którym zamontowany jest teleskop kryje się pod białą nadbudową zdejmowaną w trakcie obserwacji. Można się na niego dostać przy pomocy niewielkiej drabiny (1m. nad ziemią), a cały samochód usztywniany jest podnośnikami. Luk pasażerski został zaadaptowany na punkt sterowania urządzeniami znajdującymi się na samochodzie. Zainstalowano tam panel do stacji meteorologicznej, laptop jako komputer pokładowy, tablice informacyjne, dwa stoliki na dokumenty, miejsca do składowania przenośnego sprzętu badawczego oraz wolny obszar na przewóz Wypadowej Grupy Wykładowej (WGW). Wnętrze zostało wyposażone w czerwone oświetlenie bardziej przyswajalne dla oczu w nocy.
Auto wyposażono w systemy łączności radiowej i urządzenia do obserwacji drogi oraz otoczenia, a także urządzenia projekcyjne. Miejsce kierowcy doposażono dodatkowo w przełączniki do sterowania zasilaniem świateł terenowych, oświetleniem wewnętrznym i funkcjonowaniem auta od strony technicznej. Na zewnątrz samochodu zainstalowano urządzenia obserwacyjno-pomiarowe z zakresu meteorologii, astronomii i astrofotografii, zewnętrzne oświetlenie terenowe wraz z żółtym sygnałem ostrzegawczym pojazdu specjalnego, anteny, pałąki nośne, tablice informacyjne i inne elementy. Kolor samochodu jest zielony, aby podczas obserwacji terenowych nie wyróżniał się zbytnio od otoczenia. Samochód posiada również komplet zewnętrznych uchwytów do montowania dodatkowych urządzeń lub osłon przed promieniami słonecznymi czy śniegiem.

   



Na wyposażeniu Mobilnego Obserwatorium TARPAN znajduje się:
reflektor Dobson 25cm,
refraktory 7cm,
lornetki 20x50,
fotograficzna stacja bolidowa,
aparat cyfrowy Nikon D80,
kamera CCD,
anemorumbometr,
termohigrometr,
deszczomierz,
barometr,
cyfrowy panel obsługi czujników meteorologicznych,
czujnik napięć elektromagnetycznych,
pokładowy laptop i drukarkę przenośną,
elektryzator obręczy bezpieczeństwa lub elementów karoserii pojazdu,
4x reflektory LEDy terenowe,
żółta lampa ostrzegawcza,
wykrywacz metali GARRETT - ACE250,
wyciągarka samochodowa,
dwie radiostacje CB,
noktowizor,
bateryjny projektor multimedialny,
zewnętrzny agregat prądotwórczy,
ekran zewnętrzny do prezentacji,
podnośniki,
drabina 1m.,
podstawowe wyposażenie biurowe,
latarki i wskaźniki laserowe,
systemy alarmowe i czujniki ruchu,
i inne urządzenia.

Nasz samochód wraz z Wypadową Grupą Wykładową gościł w wielu miastach Polski i Słowacji. Tylko w 2006 i 2007 roku byliśmy m.in. na Piknikach Naukowych w Warszawie, pokazach nieba pod Planetarium Śląskim w Chorzowie, Festiwalu Nauki w Katowicach, imprezach masowych w Częstochowie, Wodzisławiu Śląskim, Rybniku, Gliwicach, Zembrzycach, dniach miast Żywiec, Bielsko-Biała, Kraków, Bytom, wystawach tematycznych i prelekcjach w Żilinie, Kysuckim Nowym Mieście, Martinie oraz w ponad 70 szkołach podstawowych i gimnazjach.
 
Zobacz przykładowe zdjęcia z naszych realizacji:
 


    Obecnie Mobilne Obserwatorium TARPAN prowadzi następujące działania:
● pokazy i obserwacje astronomiczne,
● pomiary meteorologiczne i fizyczne,
● sesje astrofotograficzne i fotograficzne,
● prezentacje, wykłady i szkolenia dla szkół, firm, ośrodków wczasowych itp.
● wsparcie techniczne dla Pikników z Astronomią,
● działania wyjazdowe Astroturystyki w Sopotni Wielkiej,
● obserwacje techniczne,
● obserwacje fauny i flory,
● analizy ciemnego nieba,
● wszelkiego rodzaju obserwacje optyczne w czasie dnia jak i nocy.


Jeśli chcesz nas zaprosić w którymkolwiek celu wymienionym powyżej, serdecznie zapraszamy do Kontaktu. Działamy głównie na terenie południowej Polski i północnej Słowacji, ale można nas zaprosić także w inne miejsca.

 

Zapraszamy również do wsparcia działań wyjazdowych i utrzymania „żywej historii” samochodu marki TARPAN. Więcej szczegółów na podstronie Pomóż nam!.  

Poniżej przedstawiamy najciekawsze "narzędzia do realizacji celów statutowych" Stowarzyszenia POLARIS - OPP, które powstały na przestrzeni kilku lat działalności naszej organizacji. Wśród najciekawszych są:

 



 

 





 




 
 
 
  
 

 
 
 
W lutym 2003 roku w gronie Beskidzkiego Klubu Astronomicznego „POLARIS” powstał pomysł zbudowania amatorskiej stacji meteorologicznej z przeznaczeniem do przewidywania pogody na sesje astronomiczne w Sopotni Wielkiej. Miejscowość ta dodatkowo ze względu na położenie w dolinie otoczonej zewsząd górskim łańcuchem Beskidów, zawsze cechowała się zmiennością i nieprzewidywalną pogodą często różniącą się od ogólnych prognoz dla Polski podawanych w masowych komunikatach meteorologicznych. Sytuacje te skłoniły nas do nieco głębszego rozważenia udziału pogody w obserwacjach nieba i tak oto powstał pomysł zbudowania dydaktyczno-pomiarowej stacji ASTROMETEO. Dofinansowanie na ten cel przekazała  Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, posiadająca środki z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (projekt Navi 1).
 
W projekcie udział wzięło ponad 100 osób - głównie młodzież lokalna uczęszczająca codziennie na wykłady, prelekcje, pokazy i warsztaty zarówno z zakresu meteorologii jak i innych dziedzin pokrewnych. W działaniach tych pomogły nam m.in. takie instytucje jak IMGW oddział Warszawa i Katowice, Planetarium Śląskie posiadające stacje meteorologiczną, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, liczni studenci i wolontariusze, mieszkańcy itp. Stacja ASTROMETEO zlokalizowana została na prywatnym, bezpłatnie wydzierżawionym gruncie znajdującym się nieopodal siedziby Stowarzyszenia POLARIS - OPP, będącej jednocześnie w bliskim sąsiedztwie Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej.
 
            Zobacz docelowy plan stacji ASTROMETEO (wersja PDF):
 
Na początku działań na stacji zamontowano m.in. termometry rtęciowe do szczegółowego pomiaru temperatur panujących na różnych wysokościach nad ziemią podczas obserwacji (informacje przydatne dla sesji meteorowych w pozycji leżącej). Następnie stacja ASTROMETEO została wyposażona m.in. w anemorumbometr mierzący dokładnie prędkość i kierunek wiatru, termohigrometr podający z dokładnością do 0,1 st. aktualne panującą temperaturę na sesji oraz poziom wilgotności powietrza, która ma duży wpływ na obserwacje teleskopowe (skraplająca się mgła na optyce itp.). Stacja posiada również luksometr mierzący dzienne nasłonecznienie i jego intensywność. Ma to zastosowanie przy obserwacjach Słońca, gdyż zmniejszająca się powłoka chmur przepuszcza do ziemi większą ilość słonecznego światła dając tym samym nadzieję, na wykonanie obserwacji Gwiazdy Dziennej pod względem aktywności plamotwórczej. Stacja posiada także deszczomierz oraz barometr. Wszystkie ww. urządzenia zintegrowane są radiowo z przenośnym odbiornikiem LCD z możliwością automatycznych wizualizacji danych po podłączeniu do komputera. Łącznie cała stacja tworzy doskonałe urządzenie do przewidywania pogody przydatne głównie obserwatorom nocnego nieba w Sopotni Wielkiej. 
 
 
 
Na co dzień stacja ASTROMETEO dostępna jest do zwiedzania jak i organizacji warsztatów dydaktyczno-pomiarowych. Do przyjazdu w szczególności zapraszamy szkoły, grupy zorganizowane, studentów jak i osoby zainteresowane meteorologią po wcześniejszym, telefonicznym ustaleniu terminu wizyty. Wstęp na obszar stacji odbywa się wyłącznie w obecności koordynatora. Zwiedzanie lub organizacja warsztatów prowadzone jest w ramach odpłatnej jak i nieodpłatnej działalności statutowej, w zależności od realizowanych projektów w określonym czasie. 
 
 
Zobacz przykładowe zdjęcia tej atrakcji: