Podstawowe informacje

 
 
 
 
 
 Flagowym przedsięwzięciem projektu Fomalhaut była budowa Mobilnego Obserwatorium (TARPAN), pojazdu, na pokładzie którego zlokalizowane zostały różnorodne urządzenia naukowe służące do edukacji młodzieży, jak również wykonujące stałe pomiary i obserwacje z zakresu astronomii, meteorologii itp.

 

Samochód ten został podarowany na rzecz Stowarzyszenia POLARIS – OPP za symboliczne 1zł. przez jedną z firm z Sosnowca, która wcześniej użytkowała go jako samochód dostawczy. Jest to model wręcz kultowej już, polskiej marki Tarpan 237D (diesel).

 

Po generalnym remoncie samochodu i zaadaptowaniu na pojazd specjalny (mobilne laboratorium techniczne), został zarejestrowany w wydziale komunikacji w Żywcu na polskich tablicach rejestracyjnych o numerach SZY 05SC.

 

Serce astronomiczne Mobilnego Obserwatorium stanowi 25cm teleskop Synta Dobson. Pokład obserwacyjny, na którym zamontowany jest teleskop kryje się pod białą nadbudową zdejmowaną w trakcie obserwacji. Można się na niego dostać przy pomocy niewielkiej drabiny (1m. nad ziemią), a cały samochód usztywniany jest podnośnikami. Luk pasażerski został zaadaptowany na punkt sterowania urządzeniami znajdującymi się na samochodzie. Zainstalowano tam panel do stacji meteorologicznej, laptop jako komputer pokładowy, tablice informacyjne, dwa stoliki na dokumenty, miejsca do składowania przenośnego sprzętu badawczego oraz wolny obszar na przewóz Wypadowej Grupy Wykładowej (WGW). Wnętrze zostało wyposażone w czerwone oświetlenie bardziej przyswajalne dla oczu w nocy.
Auto wyposażono w systemy łączności radiowej i urządzenia do obserwacji drogi oraz otoczenia, a także urządzenia projekcyjne. Miejsce kierowcy doposażono dodatkowo w przełączniki do sterowania zasilaniem świateł terenowych, oświetleniem wewnętrznym i funkcjonowaniem auta od strony technicznej. Na zewnątrz samochodu zainstalowano urządzenia obserwacyjno-pomiarowe z zakresu meteorologii, astronomii i astrofotografii, zewnętrzne oświetlenie terenowe wraz z żółtym sygnałem ostrzegawczym pojazdu specjalnego, anteny, pałąki nośne, tablice informacyjne i inne elementy. Kolor samochodu jest zielony, aby podczas obserwacji terenowych nie wyróżniał się zbytnio od otoczenia. Samochód posiada również komplet zewnętrznych uchwytów do montowania dodatkowych urządzeń lub osłon przed promieniami słonecznymi czy śniegiem.

   



Na wyposażeniu Mobilnego Obserwatorium TARPAN znajduje się:
reflektor Dobson 25cm,
refraktory 7cm,
lornetki 20x50,
fotograficzna stacja bolidowa,
aparat cyfrowy Nikon D80,
kamera CCD,
anemorumbometr,
termohigrometr,
deszczomierz,
barometr,
cyfrowy panel obsługi czujników meteorologicznych,
czujnik napięć elektromagnetycznych,
pokładowy laptop i drukarkę przenośną,
elektryzator obręczy bezpieczeństwa lub elementów karoserii pojazdu,
4x reflektory LEDy terenowe,
żółta lampa ostrzegawcza,
wykrywacz metali GARRETT - ACE250,
wyciągarka samochodowa,
dwie radiostacje CB,
noktowizor,
bateryjny projektor multimedialny,
zewnętrzny agregat prądotwórczy,
ekran zewnętrzny do prezentacji,
podnośniki,
drabina 1m.,
podstawowe wyposażenie biurowe,
latarki i wskaźniki laserowe,
systemy alarmowe i czujniki ruchu,
i inne urządzenia.

Nasz samochód wraz z Wypadową Grupą Wykładową gościł w wielu miastach Polski i Słowacji. Tylko w 2006 i 2007 roku byliśmy m.in. na Piknikach Naukowych w Warszawie, pokazach nieba pod Planetarium Śląskim w Chorzowie, Festiwalu Nauki w Katowicach, imprezach masowych w Częstochowie, Wodzisławiu Śląskim, Rybniku, Gliwicach, Zembrzycach, dniach miast Żywiec, Bielsko-Biała, Kraków, Bytom, wystawach tematycznych i prelekcjach w Żilinie, Kysuckim Nowym Mieście, Martinie oraz w ponad 70 szkołach podstawowych i gimnazjach.
 
Zobacz przykładowe zdjęcia z naszych realizacji:
 


    Obecnie Mobilne Obserwatorium TARPAN prowadzi następujące działania:
● pokazy i obserwacje astronomiczne,
● pomiary meteorologiczne i fizyczne,
● sesje astrofotograficzne i fotograficzne,
● prezentacje, wykłady i szkolenia dla szkół, firm, ośrodków wczasowych itp.
● wsparcie techniczne dla Pikników z Astronomią,
● działania wyjazdowe Astroturystyki w Sopotni Wielkiej,
● obserwacje techniczne,
● obserwacje fauny i flory,
● analizy ciemnego nieba,
● wszelkiego rodzaju obserwacje optyczne w czasie dnia jak i nocy.


Jeśli chcesz nas zaprosić w którymkolwiek celu wymienionym powyżej, serdecznie zapraszamy do Kontaktu. Działamy głównie na terenie południowej Polski i północnej Słowacji, ale można nas zaprosić także w inne miejsca.

 

Zapraszamy również do wsparcia działań wyjazdowych i utrzymania „żywej historii” samochodu marki TARPAN. Więcej szczegółów na podstronie Pomóż nam!.  

Poniżej przedstawiamy najciekawsze "narzędzia do realizacji celów statutowych" Stowarzyszenia POLARIS - OPP, które powstały na przestrzeni kilku lat działalności naszej organizacji. Wśród najciekawszych są:

 



 

 





 




 
 
 
  
 

 
 
 
W lutym 2003 roku w gronie Beskidzkiego Klubu Astronomicznego „POLARIS” powstał pomysł zbudowania amatorskiej stacji meteorologicznej z przeznaczeniem do przewidywania pogody na sesje astronomiczne w Sopotni Wielkiej. Miejscowość ta dodatkowo ze względu na położenie w dolinie otoczonej zewsząd górskim łańcuchem Beskidów, zawsze cechowała się zmiennością i nieprzewidywalną pogodą często różniącą się od ogólnych prognoz dla Polski podawanych w masowych komunikatach meteorologicznych. Sytuacje te skłoniły nas do nieco głębszego rozważenia udziału pogody w obserwacjach nieba i tak oto powstał pomysł zbudowania dydaktyczno-pomiarowej stacji ASTROMETEO. Dofinansowanie na ten cel przekazała  Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, posiadająca środki z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (projekt Navi 1).
 
W projekcie udział wzięło ponad 100 osób - głównie młodzież lokalna uczęszczająca codziennie na wykłady, prelekcje, pokazy i warsztaty zarówno z zakresu meteorologii jak i innych dziedzin pokrewnych. W działaniach tych pomogły nam m.in. takie instytucje jak IMGW oddział Warszawa i Katowice, Planetarium Śląskie posiadające stacje meteorologiczną, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, liczni studenci i wolontariusze, mieszkańcy itp. Stacja ASTROMETEO zlokalizowana została na prywatnym, bezpłatnie wydzierżawionym gruncie znajdującym się nieopodal siedziby Stowarzyszenia POLARIS - OPP, będącej jednocześnie w bliskim sąsiedztwie Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej.
 
            Zobacz docelowy plan stacji ASTROMETEO (wersja PDF):
 
Na początku działań na stacji zamontowano m.in. termometry rtęciowe do szczegółowego pomiaru temperatur panujących na różnych wysokościach nad ziemią podczas obserwacji (informacje przydatne dla sesji meteorowych w pozycji leżącej). Następnie stacja ASTROMETEO została wyposażona m.in. w anemorumbometr mierzący dokładnie prędkość i kierunek wiatru, termohigrometr podający z dokładnością do 0,1 st. aktualne panującą temperaturę na sesji oraz poziom wilgotności powietrza, która ma duży wpływ na obserwacje teleskopowe (skraplająca się mgła na optyce itp.). Stacja posiada również luksometr mierzący dzienne nasłonecznienie i jego intensywność. Ma to zastosowanie przy obserwacjach Słońca, gdyż zmniejszająca się powłoka chmur przepuszcza do ziemi większą ilość słonecznego światła dając tym samym nadzieję, na wykonanie obserwacji Gwiazdy Dziennej pod względem aktywności plamotwórczej. Stacja posiada także deszczomierz oraz barometr. Wszystkie ww. urządzenia zintegrowane są radiowo z przenośnym odbiornikiem LCD z możliwością automatycznych wizualizacji danych po podłączeniu do komputera. Łącznie cała stacja tworzy doskonałe urządzenie do przewidywania pogody przydatne głównie obserwatorom nocnego nieba w Sopotni Wielkiej. 
 
 
 
Na co dzień stacja ASTROMETEO dostępna jest do zwiedzania jak i organizacji warsztatów dydaktyczno-pomiarowych. Do przyjazdu w szczególności zapraszamy szkoły, grupy zorganizowane, studentów jak i osoby zainteresowane meteorologią po wcześniejszym, telefonicznym ustaleniu terminu wizyty. Wstęp na obszar stacji odbywa się wyłącznie w obecności koordynatora. Zwiedzanie lub organizacja warsztatów prowadzone jest w ramach odpłatnej jak i nieodpłatnej działalności statutowej, w zależności od realizowanych projektów w określonym czasie. 
 
 
Zobacz przykładowe zdjęcia tej atrakcji:
 

Od 24 do 31 lipca 2009r. trwał najważniejszy, doroczny zjazd Stowarzyszenia POLARIS - OPP w Sopotni Wielkiej, organizowany tym razem pod nazwą HIPERASTRO 2009 z tytułu nawiązanej współpracy z nowymi partnerami instytucjonalnymi. Obserwacje, wypoczynek, wycieczki, szkolenia, zabawa i wyjątkowy klimat spotkania, to motywy przewodnie tegorocznego zjazdu, w którym wzięło udział kilkunastu uczestników z różnych części Polski. Kameralna atmosfera, ale i bogaty program zajęć nie pozwolił się nikomu nudzić, co przekazali w wielu różnych ewaluacjach sami zlotowicze.

 

 

Lipcowym weekendem na stacji kosmicznej YSS w dniach 10-12.07.2009r. zapoczątkowana została seria wakacyjnych zjazdów szkoleniowo-rekreacyjnych dla osób zainteresowanych zgłębieniem wiedzy w tematyce astronomii i astronautyki oraz nauk pokrewnych. Spotkanie było wynikiem prowadzonej współpracy z centrami handlowymi M1 w Polsce, w ramach której młodzi uczestnicy wraz z osobami towarzyszącymi przyjeżdżali na praktyczne zajęcia w Sopotni Wielkiej.

 


W dniach 15-17 maja 2009r. w Sopotni Wielkiej jak co roku o tej porze odbyła się Majówka Polarisu 2009 połączona z V zjazdem działów tematycznych oraz Walnym Zebraniem członków Stowarzyszenia. W zjeździe udział wzięło 9 uczestników i jak przystało na wiosenne spotkanie, nie obyło się bez spacerów po okolicznych miejscach obserwacyjnych, małej wycieczki pt. "Czystym szlakiem" oraz nocnych obserwacji astronomicznych w terenie. W ramach zebrania w siedzibie Stowarzyszenia wręczono nowe odznaczenia i tytuły, m.in. Klubowicza Roku 2008 dla Julii Romanowskiej. Całość okraszona była burzliwymi dyskusjami na temat nowych kierunków działalności POLARIS-OPP. W trakcie pobytu wykonano również kilka napraw i prac porządkowych po bardzo obfitej zimie, która raptem kilka dni wcześniej opuściła Sopotnię Wielką.

 

Bardzo wyjątkowym wydarzeniem mającym cechy zjazdu Polarisu była nadzwyczajna zbiórka większości aktywnych koordynatorów, kandydatów i wolontariuszy Polarisu w Sopotni Wielkiej z okazji wizyty astronauty George’a Zamka. To niebywałe i jedyne takie w historii Polarisu spotkanie, miało miejsce 21 listopada 2008r., a sam zjazd ustalił widełki czasu wokół tej daty (20-23.11.2008r.). 14 koordynatorów i współpracowników Polarisu, ponad setka gości oraz dwa razy tyle mieszkańców i młodzieży z okolicznych miejscowości, to wynik końcowy hucznego zjazdu jesieni 2008. Impreza szykowana była ponad miesiąc wcześniej, a do jej wsparcia przyłączyło się nie tylko kilkadziesiąt osób fizycznych, ale i liczne firmy, przedsiębiorstwa produkcyjne, samorządy, czy też fundacje i stowarzyszenia. 

 

Flagowym zjazdem Polarisu w 2008 roku było niewątpliwie MULTIASTRO 2008 będące kontynuatorem wieloletniej serii spotkań miłośników astronomii i nauk pokrewnych z całej Polski w Sopotni Wielkiej. Przypadło ono na okres od 04 do 10 sierpnia 2008r. i odnotowało udział ponad 30 zainteresowanych ww. tematami. Tegoroczną ideą zjazdu była multi-oferta związana z astronomią, gdyż do dyspozycji uczestników były nie tylko takie atrakcje jak stacja ASTROMETEO, moduł YSS, Mobilne Obserwatorium czy makieta – planetarium, ale również cykl warsztatów zewnętrznych i działań związanych z obserwacjami nieba. 

 

 

 

  1. LSA 2008
  2. IV zjazd działów tematycznych
  3. Ferie zimowe 2008
  4. Weekend na stacji kosmicznej
  5. Astro Factor Team III

Struktura organizacji

Nasze ciekawostki