Święta Bożego Narodzenia są co roku w sposób szczególny powiązane z elementami astronomii, bo przecież to właśnie niebo wskazuje nam czas, od którego powinniśmy rozpocząć wigilijną wieczerzę, a w niektórych regionach kraju przyjęło się mówić, iż prezenty świąteczne wręczamy sobie "na gwiazdkę". Czy to jedyne kosmiczne akcenty podczas tych świąt? Z pewnością nie, ale o tym najważniejszym, czyli "pierwszej gwiazdce wigilijnej" warto wiedzieć coś więcej, bowiem w tym roku jej rolę pełnić będzie... Jowisz. |
|
Największa planeta Układu Słonecznego jest obecnie w bardzo dogodnych warunkach do obserwacji z terenu całej Polski i to nie tylko z tytułu położenia wysoko nad południo-wschodnim horyzontem, ale i z racji dużej jasności (-2,4 mag.), zapewniającej Jowiszowi "pierwszeństwo widoczności" na wieczornym niebie. To właśnie ta cecha spowoduje, iż wiele rodzin uzna niniejszą planetę za wigilijny symbol, jeśli tylko pogoda pozwoli na obserwację bezchmurnego nieboskłonu. W zależności od regionu kraju Jowisza jako jasnej, nieco żółtawej gwiazdki można już wypatrywać po godz. 15, choć dla wprawnego oka lub przy pomocy małej lornetki można się pokusić o jego obserwację znacznie wcześniej, gdy Słońce będzie się dopiero zbliżać do zachodniej linii horyzontu.
Na tym samym kierunku, ale kilka minut później, będzie można ujrzeć kolejny, choć nieco słabszy obiekt 0 wielkości gwiazdowej - Vegę z konstelacji Lutni. Dla bardziej skrupulatnych obserwatorów dopiero ona będzie zwiastunem wigilijnej pory, gdyż w odróżnieniu od Jowisza, mamy tu do czynienia nie z planetą, ale z prawdziwą gwiazdą. To samo się tyczy Capelli, czyli najjaśniejszej gwiazdy z gwiazdozbioru Woźnicy, posiadającej taką samą jasność co jej poprzedniczka, czyli 0 magnitudo. Powinna być widoczna w tym samym czasie co Vega, ale z racji niższego położenia nad horyzontem północno-wschodnim, może zostać przeoczona na tle zapadającego dopiero zmierzchu spowitego nierzadko zanieczyszczeniem atmosfery.
Na zakończenie warto jeszcze dodać, że osobom wybierającym się na pasterkę, przy odrobinie pogodnego nieba towarzyszyć będzie bardzo jasny Księżyc tuż po pełni, który w okresie świąt będzie królował na nocnym niebie wyjątkowo wysoko.
Życząc spokojnych, rodzinnych i gwiaździstych Świąt Bożego Narodzenia, zachęcamy do spoglądania w niebo nie tylko w wigilijny wieczór, ale i także w innych porach roku.