Dział obserwacyjny
Dział utworzony w 2009 roku z połączenia trzech funkcjonujących od 2002 roku komórek organizacyjnych tj. działu meteorowego - zajmującego się w głównej mierze koordynacją obserwacji meteorów i współpracą w tym zakresie, działu teleskopowego - zabezpieczającego sprzęt optyczny do obserwacji różnego typu obiektów - zazwyczaj astronomicznych, oraz działu astrofotografii - skupiającego się na utrwalaniu tychże obiektów.
Obecnie dział zajmuje się prowadzeniem, animowaniem i koordynacją nocnych obserwacji astronomicznych zarówno grupowych jak i indywidualnych, doradza w zakresie doboru odpowiedniego sprzętu optycznego, organizuje pokazy nieba i prelekcje dla młodzieży. W okresie wakacji lub w przypadku ciekawych zjawisk astronomicznych, wspomaga merytorycznie zjazdy i obozy obserwacyjne oraz Astroeventy i wyprawy okazjonalne.
Do najważniejszych zadań działu można zaliczyć:
-
koordynację działalności obserwacyjnej,
- współkoordynację budowy Obserwatorium Astronomicznego,
- poprowadzenie kilku serii "Meetingów z teleskopami" na czas pandemii COVID-19 w Polsce.
Funkcjonowaniem działu zajmują się obecnie dwaj koordynatorzy - Michał Goraus i Krzysztof Dwornik.
Początek 2025 roku zaczynamy wyjątkowym zjawiskiem - rzadko spotykane zakrycie planety Saturn (z widocznymi jeszcze pierścieniami) przez Księżyc. Do wspólnych obserwacji zapraszamy już 4 stycznia od godz. 18:00 niewiele po zwiedzaniu kopuły Obserwatorium Astronomicznego w Sopotni Wielkiej. Oba obiekty będą wówczas jeszcze dosyć wysoko nad horyzontem i nawet w Sopotni Wielkiej otoczonej wysokimi wzgórzami będzie możliwość podziwiania także momentu wyłonienia się Saturna zza tarczy Srebrnego Globu (dzięki dużemu wysunięciu położenia miejsca obserwacji na południe Polski). Co ważne, moment zakrycia planety nastąpi od nieoświetlonej słonecznym światłem strony tarczy naszego naturalnego Satelity, a więc widok znikających najpierw księżyców, a później pierścienia i na koniec tarczy planety Saturn, będzie niewątpliwie spektakularne dla pasjonatów astronomii. Zaś moment ponownego pojawienia się szóstej planety na naszym niebie będzie miał miejsce około godziny później od pierwszego kontaktu wizualnego obu obiektów, co w astronomii fachowo nazywamy okultacją. Odsłonięcie Saturna przez Księżyc będzie miało miejsce już od jego jasnej strony, ale i tak będzie to bardzo widowiskowe pojawienie, gdyż faza samego Księżyca 4 stycznia to "młody sierp" (raptem 25% oświetlonej tarczy). Warto jeszcze wspomnieć, że Saturn nie będzie zbyt jasny (ok. 1 mag.) w porównaniu do królującej nieopodal planety Wenus, która jak przystało na "gwiazdę wigilijną" sprzed kilku dni, będzie miała tego wieczoru jasność powyżej -4,2 magnitudo. Mimo to zachęcamy do obserwacji, gdyż Saturna będzie można bardzo łatwo odnaleźć dzięki Księżycowi, a także - ciemnemu niebu, jeśli tylko wybiorą się Państwo do Sopotni Wielkiej. Decydujące zdanie będzie miała jednak jak zwykle pogoda, ponieważ na najbliższy weekend prognozy są dosyć zmienne i na pewno w góry wróci śnieżna zima, co potwierdzają pierwsze zanotowane przez nas opady z czwartku na piątek. Zainteresowanych obserwacją zakrycia planety Saturn przez Księżyc zapraszamy także do skorzystania z naszej propozycji wypożyczenia teleskopu w ramach Meetingów z teleskopami. Z nowym rokiem kontynuujemy program na niezmiennych jeszcze zasadach i w ramach składki wspierającej można otrzymać do domu jeden z kilku wolnych obecnie teleskopów Sky-Watcher 130 mm na statywie "stołowym" typu Dobson. 4 stycznia będziemy prowadzili także szkolenie z jego samodzielnej obsługi zarówno na miejscu jak i on-line w ramach Meetingu z teleskopami #198 dla zgłoszonych uczestników. Zapraszamy!
Październik 2024 roku wręcz obfituje w ciekawe zjawiska astronomiczne. Już tej soboty (19.10.2024r.) o godz. 21:00 zapraszamy do wspólnego podziwiania kolejnego wydarzenia na niebie, jakim będzie przejście Księżyca (częściowe zakrycie) na tle gromady gwiazd Plejady w gwiazdozbiorze Byka. Powolna wędrówka naszego Naturalnego Satelity rozpocznie się nieco po godz. 21:00 i będzie trwała około dwie godziny, ale my zaprezentujemy głównie pierwszą część tej okultacji Plejad. Będzie to jednak również okazja do spotkania się z teleskopami - zarówno tymi rozdawanymi w ramach Meetingów Stowarzyszenia POLARIS - OPP jak i największym, jakim dysponujemy w naszej organizacji, tj. 14" Celestronem znajdującym się pod kopułą Obserwatorium Astronomicznego w Sopotni Wielkiej. Dla osób zrzeszonych i uczestniczących w spotkaniach MzT udział jest bezpłatny. Dodatkowo ciut wcześniej, bo po godz. 20:00 podczas wieczornego spotkania na miejscu pod kopułą, spróbujemy obserwacyjnie pożegnać się z kometą C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS), którą można jeszcze dostrzec na wieczornym niebie jako obiekt o jasności ok. 4 mag. Na koniec przedstawimy również garść ciekawostek o najpopularniejszej gromadzie otwartej gwiazd Plejady, zebrane z różnych źródeł literatury oraz Internetu. Zapraszamy do udziału bezpośredniego, a osoby zarejestrowane do czynnego uczestnictwa w ramach Meetingów z teleskopami.
Niedzielny wieczór, 13 października 2024r. z pewnością będziemy pamiętali na długo. Niespodziewanie, wbrew prognozom, tuż przed Meetingiem z teleskopami nr 193, niebo nad Żywiecczyzną przejaśniło się i pojawiła się okazja do obserwacji popularnej już na całym świecie komety nieokresowej C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS). To właśnie m.in. z jej powodu i na jej temat miał się odbyć wykład naszej koleżanki - Igi Drogosz z OA UJ nt. wielkich komet, jakie mieliśmy okazję obserwować ostatnimi czasy. Nikt nie spodziewał się jednak, że na spotkanie on-line dostarczymy ujęcia gwiazdy z ogonem i to dosłownie "z pierwszej ręki", bo ostanie jej fotografie pikującej w horyzont zachodni nisko nad Skrzycznem w Szczyrku, wykonane zostały na kilka minut przed rozpoczęciem meetingu w programie Zoom. Niestety, pogoda nie była tak łaskawa dla innych regionów kraju, a w dodatku silny wiatr w Beskidach dawał się we znaki astrofotografom. Wśród nich znaleźli się prof. Łukasz Wyrzykowski, który zdążył sfotografować kometę już nad górami i panoramą Sopotni Wielkiej oraz Piotr Nawalkowski, który w drodze z Żywca zatrzymał się na upolowanie komety w Pewli Ślemieńskiej. Efektem tych spontanicznych wręcz zdjęć dzielimy się w niniejszym artykule. Kometę gołym okiem będzie można obserwować jeszcze przez parę dni, a później już teleskopem lub silniejszymi lornetkami, gdy będzie coraz wyżej na niebie, ale i jej jasność będzie spadać. Pogodnego ciemnego nieba!
Na jesiennym niebie zagościła kometa będąca bardzo jasnym zjawiskiem jak dla tego typu obiektów. Kometa C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) to kometa nieokresowa, która została odkryta na początku 2023 roku przez dwa niezależne projekty obserwacyjne: Obserwatorium Tsuchinshan w Chinach oraz system ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System). 12 października br. kometa znajdzie się najbliżej Ziemi, co sprawi, że będzie jaśniejsza i lepiej widoczna, a na pewno dla obserwatorów z Polski. Z tego tytułu zapraszamy na specjalny Meeting z teleskopami #193 na ten temat, który poprowadzi doktorantka astronomii, Iga Drogosz z OA UJ. Spotkanie "Wielkie komety aż po “czu-czin-szan at-les”" wprowadzające do obserwacji tego obiektu na wieczornym niebie, odbędzie się w najbliższą niedzielę o godz. 20:00 na platformie Zoom. Link dla uczestników Meetingów z teleskopami dostępny jest w Panelu MzT - zapraszamy!
18 września 2024r. mieliśmy okazję do podziwiania częściowego zaćmienia Księżyca w wersji meetingu hybrydowego. Transmisję on-line z Sopotni Wielkiej rozpoczęliśmy wyjątkowo wcześniej, bo o godz. 4:00 rano, ale nie spod siedziby Stowarzyszenia POLARIS - OPP lecz z dydaktyczno-pomiarowego ogródka ASTROMETEO. Osoby zainteresowane mogły również uczestniczyć ze swoim sprzętem lub bez sprzętu we wspólnym obserwowaniu tego zjawiska zarówno bezpośrednio po przyjeździe na miejsce jak i on-line, jednak z uwagi na niezachęcającą porę oraz środek tygodnia, ostatecznie kilkoro uczestników włączyło się czynnie do podziwiania porannego zjawiska z miejsc swojego aktualnego pobytu. Były także okazje do podzielenia się obrazem na żywo (aktualnie wykonywanych zdjęć) gdyż pogoda okazała się bardziej łaskawa niż w ostatnich dniach (w szczególności na południu Polski, gdzie mieszkańcy zmagali się z potężną powodzią). Początkowo mieliśmy obawy, że samo zjawisko zaćmienia może być utrudnione bądź niemożliwe do zaobserwowania (horyzont południowo-zachodni przysłaniają u nas dosyć mocno góry). Nie spodziewaliśmy się jednak, że właśnie ten widnokrąg okaże się bardzo ciekawym tłem do podziwiania częściowego zaćmienia Księżyca i doda mu wyjątkowego uroku. Efekty tych obserwacji w postaci uzyskanych ujęć można zobaczyć w niniejszej galerii z teleskopu Sky-Watcher 130mm, których to nadal kilka mamy do dyspozycji dla zainteresowanych w ramach programu członkowskiego Meetingów z teleskopami. Zapraszamy więc do wspólnych obserwacji kolejnych zjawisk i dziękujemy za obecność tym najbardziej wytrwałym!
Lipcowy wieczór 24 dnia tego miesiąca (środa), zapraszamy na wspólną obserwację hybrydową do Mielna, gdzie dzięki uprzejmości hotelu BALTIVIA**** na tarasie widokowym tego obiektu postaramy się zrelacjonować okazałe zjawisko wschodu koniunkcji Księżyca z Saturnem nad morzem. Będzie ono miało miejsce tuż przed godziną 23, ale nieco wcześniej zorganizujemy bezpłatne pokazy teleskopowe nieba i okolicy nadmorskiego kurortu. Spotkanie będzie prowadzone w formie otwartej przez koordynatorów Stowarzyszenia POLARIS - OPP: Piotra Nawalkowskiego i Krzysztofa Fiedora, a także innych przewodników obywającej się przy okazji w Koszalinie wystawy pt. "Misja po Układzie Słonecznym". Meeting hybrydowy jest rozszerzoną kopią podobnej obserwacji on-line, którą przeprowadziliśmy z tego miejsca prawie dokładnie rok temu. Wówczas również mieliśmy do czynienia z planetą i Księżycem, ale obserwacja realizowana była bez udziału publiczności. Tym razem więc jest okazja na wspólne spotkanie bezpośrednie w Mielnie w dodatku w bardzo dogodnym miejscu do takich obserwacji teleskopowych. Zapraszamy!
Stowarzyszenie POLARIS-OPP zaprasza na zaplanowane spotkanie na platformie Zoom.
Temat: Meeting z teleskopami [#188] - spotkanie obserwacyjne w Mielnie.
Czas: 24 lip 2024 22:00 Warszawa
Aktywność słoneczna w 2024 roku daje o sobie znać. Przekonali się o tym obserwatorzy ciemnego nieba w nocy z 10 na 11 maja br., kiedy to nie tylko na północnym kierunku nieba, ale na całym prawie nieboskłonie można było zaobserwować gigantyczną wręcz (jak na nasze położenie), zorzę polarną. Internet zalały tysiące zdjęć, a więc i my postanowiliśmy uwiecznić w miarę możliwości to niebywałe zjawisko, będące wynikiem rozbłysków słonecznych klasy X, skutkujące wysłaniem w kierunku naszej planety CME. Choć pogoda nie była zbyt łaskawa, a dodatkowo w Krakowie, gdzie odbywała się wówczas nasza wystawa "Misja po Układzie Słonecznym" nocne niebo jest zbyt rozjaśnione zanieczyszczeniem świetlnym, udało się dopiero na obrzeżach Krakowa jak i w innych lokalizacjach uchwycić charakterystyczne, kolorowe struktury. Późną nocą, także w końcu i Sopotnia Wielka była świadkiem bardzo rzadko obserwowanych kolorów zorzy na tych współrzędnych geograficznych. W zenicie pojawił się bowiem odcień zieleni, fioletu, ciemno-granatowy, a także żółty wraz z charakterystycznymi słupami i liniami, upodobniającymi się do pionowych chmur cirrostratus. Te jednak w przeciwieństwie do chmur, znikały i pojawiały się wręcz natychmiast, mieniąc się różnobarwnymi kompozycjami. Obserwatorzy z Polski okrzyknęli minioną zorzę jako największą od blisko 20 lat. Poniżej przedstawiamy kilka wybranych zdjęć autorstwa Piotra Nawalkowskiego, Małgorzaty Sciseł, Jakuba Koniora oraz z sieci ALPS UWr dzięki uprzejmości dr Sylwestra Kołomańskiego. Wybrane zdjęcia w wersji ekspozycyjnej (drukowanej) można również obejrzeć do końca tego tygodnia przy modelu Słońca na terenie Galerii Krakowskiej, w ramach wystawy "Misja po Układzie Słonecznym", a także porozmawiać z naszymi przewodnikami oprowadzającymi po wystawie, w jaki sposób powstają takie efekty burzy słonecznej.
Kto nie zna naszego Naturalnego Satelity? Na pewno każdy miał okazję chociaż raz na niego spojrzeć przez teleskop lub lornetkę, ale mimo to serdecznie zachęcamy do udziału w zorganizowanych, światowych obserwacjach Księżyca, ogłoszonych właśnie 21 października br. Jako Stowarzyszenie POLARIS - OPP prowadzące od 3 lat tzw. "Meetingi z teleskopami", w szczególności podzielamy ducha wspólnych obserwacji na odległość, ale w tym celu nie tylko zachęcamy do użycia naszych "meetingowych" teleskopów, które trafiły do rodzin w ramach projektu "De revolutionibus", ale i także zapowiadamy dedykowany meeting już w najbliższą niedzielę wieczorem, o godz. 20:00 (tradycyjnie na platformie Zoom). Dlaczego dopiero w niedzielę? Chcemy właśnie zaprosić do samodzielnego utrwalenia różnymi technikami obrazu Srebrnego Globu z soboty na niedzielę i zachęcić do podzielenia się wynikami swoich obserwacji na Meetingu z teleskopami nr 170. Dla najbardziej wytrwałych i zaangażowanych rodzin przewidujemy bardzo wyjątkowe nagrody tematyczne! Serdecznie zapraszamy do udziału i polecamy więc obserwacje Księżyca.
Pierwszy teleskop to doskonała okazja, aby zainteresować się astronomią obserwacyjną. U wielu osób pasja zaczęła się w momencie, gdy po raz pierwszy ktoś z nas spojrzał przez teleskop na Księżyc, Saturna czy gromadę gwiazd. Warto więc przemyśleć zakup pierwszego teleskopu, bo zanim to zrobimy, można przetestować taki sprzęt w ramach realizowanego przez nasze Stowarzyszenie projektu pt. "De revolutionibus". To właśnie dzięki temu projektowi można otrzymać w użyczenie amatorski teleskop zwierciadlany Sky-Watcher 130mm wraz z akcesoriami i co najważniejsze - cotygodniowymi prelekcjami bądź warsztatami on-line o tematyce szeroko pojętego kosmosu. Projekt adresowany jest zarówno do młodzieży, osób dorosłych jak i seniorów, jednak w szczególności zapraszamy rodziny z dziećmi, gdzie pierwszy teleskop to często wielki początek astronomicznego zainteresowania bądź... nietrafiony prezent na święta. Po co więc wydawać pieniądze, skoro można sprawdzić zarówno pierwszy teleskop jak i zapał do obserwacji nieba? Zapraszamy do udziału!
Strona 1 z 4