Dział obserwacyjny

 

Dział utworzony w 2009 roku z połączenia trzech funkcjonujących od 2002 roku komórek organizacyjnych tj. działu meteorowego - zajmującego się w głównej mierze koordynacją obserwacji meteorów i współpracą w tym zakresie, działu teleskopowego - zabezpieczającego sprzęt optyczny do obserwacji różnego typu obiektów - zazwyczaj astronomicznych, oraz działu astrofotografii - skupiającego się na utrwalaniu tychże obiektów.
Obecnie dział zajmuje się prowadzeniem, animowaniem i koordynacją nocnych obserwacji astronomicznych zarówno grupowych jak i indywidualnych, doradza w zakresie doboru odpowiedniego sprzętu optycznego, organizuje pokazy nieba i prelekcje dla młodzieży. W okresie wakacji lub w przypadku ciekawych zjawisk astronomicznych, wspomaga merytorycznie zjazdy i obozy obserwacyjne oraz Astroeventy i wyprawy okazjonalne.

Do najważniejszych zadań działu można zaliczyć:

 Funkcjonowaniem działu zajmują się obecnie dwaj koordynatorzy - Michał Goraus i Krzysztof Dwornik.

 

                                   
                                   
                                   

 

 

Decyzją Zarządu Stowarzyszenia POLARIS-OPP, od 29 czerwca 2017r. w wykazie Miejsc Obserwacyjnych naszej organizacji widnieją dwie nowe lokalizacje: M/O-32 otrzymała kopuła Obserwatorium Astronomicznego w Sopotni Wielkiej, zlokalizowana na dachu Zespołu Szkół nr 4 w gminie Jeleśnia oraz M/O-33 nadano działce znajdującej się przy ul. Grójeckiej 19 w Osieku. Nieruchomości te bowiem zostały użyczone przez ich prawowitych właścicieli na działalność obserwacyjną, a tym samym statutową pożytku publicznego, prowadzoną przez Stowarzyszenie POLARIS-OPP. Oprócz możliwości starania się o dodatkowe środki na utrzymanie nowo-powstałych punktów obserwacyjnych, ich wnioskodawcy mogą także liczyć na czynną redukcję zanieczyszczenia sztucznym światłem, choć w przypadku M/O-32 już się o to zatroszczono nieco wcześniej. W jakich jeszcze miejscach wyznaczono tego typu punkty POLARIS-OPP we współpracy z Programem Ciemne Niebo? Warto zobaczyć ich aktualny wykaz...


Wakacje 2017 w Stowarzyszeniu POLARIS - OPP zapowiadają się bardzo aktywne. Począwszy od 1 lipca aż do pierwszych dni września organizowane będą nie tylko misje na pokładzie Młodzieżowej Stacji Kosmicznej YSS czy też seanse o ochronie ciemnego nieba nad makieta Sopotni Wielkiej 2050, ale i także cykl warsztatów z Bazy Marsjańskiej w ramach projektu Chalawan, czy też cosobotnie pokazy teleskopowe nieba i terenowe wyprawy obserwacyjne na łóżkach polowych. Kulminacyjnym momentem będzie 12/13 sierpnia 2017r., kiedy to przy muzyce na żywo pod gwiazdami odbędzie się V. Festiwal Ciemnego Nieba. Więcej szczegółów można znaleźć na podstronie Harmonogramu działań Stowarzyszenia POLARIS-OPP oraz poprzez Kontakt. Serdecznie zapraszamy do rezerwacji miejsc! 

14 listopada 2016r. mieliśmy okazję podziwiać wyjątkowo jasny Księżyc, który swym blaskiem ostatni raz podobnie rozświetlał nasze niebo w 1948 roku. Tak duże zbliżenie naszego naturalnego satelity do Ziemi nazywane jest "superpełnią" i choć tarcza Księżyca jest raptem o 14% większa od "normalnej" pełni, to jednak światło słoneczne jakie odbija się od powierzchni Srebrnego Globu, nadaje tej nocny zupełnie inne oblicze. Niestety w dzisiejszych czasach musi ono konkurować znacznie bardziej ze światłem sztucznym, które już nie tylko ma kolor pomarańczowy za sprawą wysokoprężnych, ulicznych lamp sodowych, ale i coraz powszechniejszej technologii LED o bardzo szkodliwej dla nocnego środowiska, barwie zimnej. Poniżej przedstawiamy kilka ujęć superpełni Księżyca nad Sopotnią Wielką, gdzie nadal chroni się ciemne niebo przed nadmierną ucieczką światła sztucznego. Niestety istniejąca już w tym roku o tej porze pokrywa śnieżna, dodatkowo potęguje to zjawisko. Mimo jednak tego, warto redukować zanieczyszczenie sztucznym światłem, aby móc podziwiać takie oto pejzaże nocne.

 

W najbliższy, długi weekend sierpniowy, począwszy od nocy z piątku na sobotę (12/13.08.2016r.) do poniedziałku (15/16.08.2016r.), w Sopotni Wielkiej prowadzone będą przez członków Stowarzyszenia POLARIS - OPP obserwacje terenowe i stacjonarne meteorów z roju Perseidy. W przeciwieństwie jednak do wydarzeń minionego już IV Festiwalu Ciemnego Nieba, obserwacje te będą miały charakter zamkniętych warsztatów, w których maksymalnie będzie mogło wziąć udział do 25os. podczas jednej nocy. Mimo jednak tego, te bardziej kameralne grupy będą mogły liczyć na większą uwagę i szersze włączenie w program zajęć, jak np. obowiązkowy instruktaż BHP na obserwację terenową, udział w pokazach teleskopowych, ubezpieczenie OC wyprawy, przeszkolenie z map nieba i raportów meteorowych itp. Jednak, aby przyłączyć się do zajęć i pokazów nieba, trzeba będzie wcześniej zgłosić swój udział telefonicznie w dniu planowanych obserwacji (zgłoszenia wysyłane mailem nie będą brane pod uwagę). Rejestracja chętnych będzie prowadzona w godz. od 12:00 do 18:00. Udział w warsztatach astronomicznych jest płatny.  

6 kwietnia 2016r. około godz. 9:30 na niebie miało miejsce nietypowe zjawisko astronomiczne. Planeta Wenus została zakryta przez bardzo słabo oświetloną tarczę Księżyca, będącego raptem jeden dzień przed nowiem, w dodatku znajdującego się tylko 15o od Słońca. Jest to bardzo rzadko występujące zjawisko i choć miało miejsce na jasnym, dziennym niebie, grupa pasjonatów nieba z Sopotni Wielkiej podjęła próbę jego zaobserwowania. Jednak pogoda nie była sprzymierzeńcem tego dnia, gdyż pomimo pogodnego poranka, wręcz idealnie o godz. 9:20 na niebie pojawiły się chmury, a nieco później mgła spowiła cały nieboskłon. Mamy więc nieco inne efekty spotkania w kopule Obserwatorium Astronomicznego...

Na 15 marca 1994r. datuje się pierwszą sesję astronomiczną, zarejestrowaną w ówczesnych Dziennikach Obserwacyjnych KDONN "Orion", a później Sopotniańskiego Klubu Astronomicznego "Polaris". Także wtedy pojawiają się pierwsze wzmianki o działalności nieoficjalnego jeszcze, ale już zgłoszonego do urzędu gminy koła pasjonatów w Sopotni Wielkiej pod numerem budynku 174, a więc i dzisiejszej siedziby, która wówczas pełniła rolę garażu... Natomiast w okresie wakacji trzech nastolatków prowadziło pierwsze obserwacje nocnego nieba, podziwiając po prostu "spadające gwiazdy". Na wiosnę 1995r. zakupiono natomiast pierwszy, "duży" na ówczesne możliwości teleskop - 150mm reflektor lokalnej firmy z Żywiecczyzny. Tak zaczyna się historia działalności dzisiejszego Stowarzyszenia POLARIS-OPP, które wraz z marcem 2015r. inauguruje już trzecią dekadę funkcjonowania...

 

 

 W nowy, 2015 rok wchodzimy z miłą informacją - Obserwatorium Astronomiczne w Sopotni Wielkiej zostało ukończone i można już prowadzić pierwsze pokazy nieba jak i podziwiać widoki z obszaru ochrony ciemnego nieba CN-001, bowiem nocna panorama tejże miejscowości nie ma sobie równych. Tak oto mamy przyjemność przedstawić pierwszą sesję fotograficzną krajobrazów z kopułą obserwatorium, które zostały utrwalone w zimowy, styczniowy dzień na terenie Sopotni Wielkiej. 

Sierpień to doskonały miesiąc do obserwacji "spadających gwiazd", czyli meteorów. Jak co roku między 10 a 13 sierpnia można obserwować ich wzmożoną aktywność, gdyż Ziemia natrafia na rój Perseidów, który przy dobrej pogodzie i ciemnym niebie pozwala nam zaobserwować nawet do 100 zjawisk na godzinę. Niestety w tym roku eskapady obserwacyjne trzeba nieco rozciągnąć w czasie, gdyż maksimum Perseidów przyćmiewa swoim blaskiem nasz naturalny satelita - Księżyc. Dlatego też Stowarzyszenie POLARIS - OPP zaprasza na wspólne obserwacje w trzech terminach działań, począwszy od Długiego Weekendu z Astronomią - 15-17 sierpnia 2014r., przez II Festiwal Ciemnego Nieba 22-24 sierpnia, aż po ASTROEVENT "Meteory i meteoryty" 30 sierpnia w Żywcu...
 

2012 rok jako pierwszy podsumował w pewnym stopniu dział obserwacyjny, a dokładniej jeden z jego koordynatorów - Krzysztof Dwornik, który pomimo prowadzenia obserwacji w jednym z najbardziej rozświetlonych miast w Polsce, uzyskał bardzo ciekawe efekty swojej pracy astrofotograficznej. Planety, Księżyc czy wizualne sesje sztucznych satelitów, to tylko niektóre z elementów aktywności tego działu. Utrwalone wyniki tych obserwacji prezentujemy w niniejszym artykule.

 

 

Przełom marca i kwietnia br. obfituje w zmienną, ale wyjątkowo dopasowaną pogodę jeśli chodzi o obserwacje astronomiczne. W dodatku niebo serwuje nam niecodzienne spotkania i konfiguracje obiektów takich jak Księżyc, Wenus, Jowisz czy Mars i to właśnie te ciała niebieskie stały się celem kilku ostatnich obserwacji teleskopowych, jak i astrofotograficznych. Ciekawostką jest fakt, że w sesjach tego typu średnio udział bierze kilkanaście osób m.in. w ramach realizowanego projektu Lynx w Sopotni Wielkiej.

 

 

 

  1. Dzienniki Obserwacyjne e-CSO, uruchomione.
  2. Spotkanie Księżyca z Jowiszem
  3. Zaćmienie Księżyca 2011
  4. Dane nam było Słońca zaćmienie
  5. Gwiaździste święta