Xølotl
okres realizacji od 1 października 2021r. do 30 września 2023r. Tytuł projektu: "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce". Dotujący: projekt finansowany z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny (Konkurs 1). Projekt dotyczy rzadko poruszanej jeszcze w Polsce tematyki zanieczyszczenia sztucznym światłem, jako jednego z bardzo szybko postępujących zagrożeń środowiska naturalnego (tzw. "ekologii nocy"). W Norwegii i Słowenii istnieją już od dawna krajowe ustawy ograniczające ten problem. W Polsce niestety jeszcze nie. Mimo to na terenie Gminy Jeleśnia powstała społeczna, międzysektorowa inicjatywa utworzenia obszaru czynnej ochrony ciemnego nieba. Założeniem tego projektu jest utrzymanie i wsparcie oddolnej idei mieszkańców i mieszkanek, określonej roboczo mianem "racjonalnej polityki oświetleniowej". Poprzez przeniesienie dobrych praktyk z ww. państw, chcemy metodą partycypacji obywatelskiej podjąć się próby opracowania pierwszej w kraju uchwały krajobrazowej na rzecz gwieździstego nieba. W tym celu zostanie utworzony międzynarodowy komitet naukowy, zainicjowane warsztaty oraz rada dialogu społecznego (z udziałem NGO, JST, MSP oraz młodzieży!) na rzecz ekologii nocy w miejscowości Sopotnia Wielka na Żywiecczyźnie. Efektem będzie konsolidacja różnych grup społecznych, utrzymanie partnerstw, innowacyjna forma poprawy ochrony środowiska nocnego, a także zwiększenie bezpośredniego zaangażowania blisko 500 osób i 150 gospodarstw. Wartością dodaną będzie równoczesne powołanie pierwszego w Norwegii, Parku Ciemnego Nieba (IDSP) w oparciu o współpracę trójstronną (PL-NO-SLO).
| Lider projektu | Partner NO | Partner SLO | Partner JST | Partner MSP | ||||||||||||
 |
 |
 |
 |
 |
Ciekawostki:
- projekt dotyczy działań waloryzacyjnych po 10-ciu latach od wykonania modernizacji oświetlenia publicznego w obszarze CN-001.
- działania będą realizowane we współpracy z ekspertkami i ekspertami Ogólnopolskiej Konferencji nt. Zanieczyszczenia Światłem.
- w ramach projektu wsparte będą działania podczas m.in. Festiwali Ciemnego Nieba w Sopotni Wielkiej w 2022 i 2023r.
Projekt finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny
Przez dziesięć najbliższych dni licząc od 3 sierpnia, będziemy mieli przyjemność relacjonować Państwu przebieg pierwszego z trzech wyjazdów studyjnych Stowarzyszenia POLARIS - OPP w ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce". Celem obecnego jest Norwegia, gdzie ponad 10-osobowy zespół koordynatorek i koordynatorów naszej organizacji oraz osób współpracujących przy realizacji ww. projektu, odwiedzi naszego Partnera ze Skandynawii, czyli stowarzyszenie Bevar Mørket, a także park Finnskogen gdzie ma powstać oficjalny i pierwszy w Norwegii obszar ochrony ciemnego nieba (IDSP). W programie kilkudniowego pobytu jest także organizacja wspólnego eventu astronomicznego, zwiedzanie Oslo wraz z analizą rozwiązań zmniejszających zanieczyszczenie światłem oraz konsultacje z osobami mieszkającymi w strefie podbiegunowej, w jaki sposób radzą sobie z ciągłym dniem lub ciągłą nocą. Odbędą się także liczne spotkania w plenerze z przedstawicielami społeczności lokalnej i osób zaangażowanych w ochronę ciemnego nieba oraz wizyta w obserwatorium czy wspólne analizy i pomiary jakości ciemnego nieba w formule "job shadowing".
Zapraszamy na kolejny Meeting z ekspertami w ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowe w praktyce", finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny. Tym razem ze stowarzyszenia Bevar Mørket z Norwegii naszymi gośćmi będą: Sverre Holm, Department of Physics, University of Oslo oraz Stian Dahl Sommerseth, University of Tromsø. Wygłoszą oni odpowiednio prelekcje pt. "Light pollution regulations on the Canary Islands" i "Regulating light pollution in Norway`s marine areas". Wystąpienia będą miały miejsce w programie Zoom w formie otwartej i towarzyszyć im będą tłumaczenia na polski język migowy oraz język polski (w formie mieszanej - symultanicznej i konsekutywnej poprzez kanał Discord). Poniżej udostępniamy link do spotkania:
Na koniec kwietnia 2022r. przypada połowa okresu, w którym realizowany jest drugi cykl warsztatów oświetleniowych na terenie Sopotni Wielkiej, w ramach projektu pt. "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce". Tymczasem już końcem marca wpłynął do nas komplet zgłoszeń kolejnych, 40 gospodarstw, których właściciele i właścicielki zainteresowane są udziałem w szkoleniu nt. oświetlenia zewnętrznego wokół swoich posesji z zakresu czynnej redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem. Tak duże zainteresowanie nie tylko spotkało się z pozytywnym odbiorem osób zaangażowanych w realizację działań projektowych, ale i potwierdza fakt społecznego zaangażowania w ubieganie się naszej miejscowości o międzynarodowy tytuł IDSC. W ramach niniejszych warsztatów zespół koordynatorski Stowarzyszenia POLARIS - OPP porusza zagadnienia dot. metod ograniczenia ucieczki zbędnego światła, pomaga w uzyskaniu lepszej efektywności energetycznej oraz doradza jakie oprawy zewnętrzne dobrać, aby jeszcze lepiej chronić naturalne środowisko nocne Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Zakwalifikowane do projektu gospodarstwa odwiedza także zespół techniczny, który bezpłatnie pomaga w prostych czynnościach instalacyjnych, elektrycznych czy monterskich wokół posesji, z uwzględnieniem opraw oświetleniowych zgodnych z tzw. ochroną ciemnego nieba. Efektem tych wysiłków jest m.in. lepsze ukierunkowanie światła, dobór CCT czy też ograniczanie zjawiska przewymiarowania oświetlenia. Pomysłodawców idei funkcjonującego tu od lat obszaru CN-001 cieszy fakt, że większość ze zgłaszanych gospodarstw z terenu Sopotni Wielkiej ma poprawne oświetlenie i tylko część z nich wymaga nieznacznych poprawek. Poniższa grafika przedstawia ten sam budynek jednorodzinny sprzed (zdjęcie A) jak i po (zdjęcie B) wprowadzonych poprawkach, gdzie na dłuższym czasie naświetlania fotografii można zauważyć różnicę w kierunku rozsyłu strumienia świetlnego (z góry w dół), pomimo faktu, że mamy tu do czynienia ze źródłami do 1000 lumenów każdy.
Projekt Xólotl ("Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce"), przewiduje w jednym ze swoich aktywności, realizację międzynarodowych meetingów edukacyjnych o tematyce wpływu i przeciwdziałania zanieczyszczeniu sztucznym światłem na otoczenie. Prelekcje te, zwane przez nas potoczenie jako Meetingi z Ekspertami jednak z uwagi, że są to meetingi o charakterze międzynarodowym, część z nich będzie prowadzona w języku angielskim w programie Zoom przez zagranicznych gości. W związku z tym uruchomiony został specjalnie odrębny kanał jednoczesnej ścieżki dźwiękowej na platformie Discord, gdzie zapewniamy dodatkowo tłumacza bądź tłumaczkę symultaniczną EN-PL. Aby z niego skorzystać, poniżej udostępniamy link do krótkiego poradnika jak dołączyć do kanału Discord:
Instrukcja jak dołączyć do kanału Discord z tłumaczeniem symultanicznym (PDF):
Wraz z Nowym Rokiem 2022 prezentujemy pierwsze nagranie z otwartej prelekcji on-line, którą poprowadził dla nas Robert Szaj z Fundacji Nicolaus Copernicus o dostępności astronomii dla osób z niepełnosprawnościami. Nagranie zostało zrealizowane w ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce" i zawiera tłumaczenie na polski język migowy oraz dostępny jest również z lektorem języka angielskiego pod osobnym linkiem: https://youtu.be/VmrCSlFgubY Cykl meetingów z ekspertami zapoczątkowany w grudniu 2021r. będzie miał miejsce raz w miesiącu przez cały okres realizacji ww. przedsięwzięcia, a dostęp do spotkań na żywo jest otwarty poprzez publikowany link do programu Zoom na naszej stronie oraz w mediach społecznościowych. Zapraszamy serdecznie do obejrzenia jak i do udziału w kolejnych prelekcjach on-line!
W dniu 27 listopada 2021r. na Sali Wielofunkcyjnej Stowarzyszenia POLARIS - OPP przy kopule Obserwatorium, odbyło się pierwsze posiedzenie rady dialogu społecznego na rzecz ekologii nocy / ochrony ciemnego nieba w Sopotni Wielkiej. To pierwsze takie spotkanie od uchwały sołeckiej z 2011r., gdzie poruszano temat czynnych działań na rzecz redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem w ujęciu ogólnym dla całego sołectwa, a nawet posesji przyległych z obszaru innych miejscowości w gminie Jeleśnia. Na zebraniu pojawiła się siódemka przedstawicieli i przedstawicielek różnych branż i profesji - osób zamieszkujących Sopotnię Wielką od kilku, a nawet kilkudziesięciu lat. Wśród nich znaleźli się m.in. nauczycielka języka polskiego, kierowca autobusu, współzałożyciel LKS, leśnik, pracowniczka przedsiębiorstwa czy radny gminy. Spotkanie trwało ponad 2 godziny, podczas którego omówiono m.in. kierunki działań, metody zgłoszeń gospodarstw do warsztatów oświetleniowych w ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", a nawet pod dyskusję poddano metody komunikowania i PR organizacji czy doświadczenie w zakresie zagadnienia "light pollution".
W ramach projektu "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", finansowanego ze Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny, na terenie Sopotni Wielkiej / Gminy Jeleśnia, rozpoczęło się przyjmowanie zgłoszeń od gospodarstw jak i pierwsze wizje lokalne pod warsztaty praktyczne z zakresu redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem. Zespół koordynatorski ze Stowarzyszenia POLARIS - OPP pojawi się już 3 grudnia br. w kilku obejściach domostw, aby doradzić i ustalić metody poprawiające skuteczność zainstalowanych opraw oświetleniowych, dostosować je do regulacji uchwały krajobrazu nocnego, a także na koniec ewaluować przeprowadzone prace warsztatowe pod okiem elektryka czy w konsultacji z międzynarodowym panelem eksperckim. Warsztaty zakończą się każdorazowo wydaniem certyfikatu dla uczestniczącego gospodarstwa, a właściciele i właścicielki nie będą z tego tytułu ponosić żadnych kosztów. W projekcie objętych ma zostać minimum 150 gospodarstw z przeznaczeniem po 500zł. na jeden warsztat. Rozpatrywaniem zgłoszeń czy późniejszym wyborem kolejności do warsztatów zajmie się rada dialogu społecznego na rzecz ekologii nocy / ochrony ciemnego nieba w Sopotni Wielkiej. Zapraszamy serdecznie do zgłaszania zainteresowanych gospodarstw z terenu Sopotni Wielkiej i działek przyległych sołectwu. Nabór do warsztatów prowadzony jest w systemie ciągłym, a formularz można pobrać z linku poniżej lub otrzymać na dwa sposoby: w siedzibie Stowarzyszenia POLARIS - OPP / Sali Wielofunkcyjnej przy Obserwatorium Astronomicznym, albo też formularz zostanie dostarczony przez koordynatora działu lokalnego SOP.
19 listopada br. o godz. 9:00 miał miejsce jedyny w swoim rodzaju briefing prasowy z Księżyca... Tego poranka na niebie pojawiło się najdłuższe w tym stuleciu zaćmienie Księżyca, które jednak było bardzo trudne bądź niemożliwe do obserwacji z terenu naszego kraju. Zjawisko to stało się jednak dobrą okazją aby w bardzo nietypowy sposób zainaugurować nowy projekt Stowarzyszenia POLARIS - OPP, pt. "Racjonalna polityka oświetleniowa w praktyce", zaczynający właśnie swoje działania na terenie Sopotni Wielkiej we współpracy z partnerami z Norwegii, Słowenii oraz Gminą Jeleśnia i agencją ABOUT Marketing & Communication z Warszawy. Projekt dofinansowany ze źródeł Funduszy EOG w ramach Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Regionalny będzie pierwszym tego typu przedsięwzięciem w Polsce, gdzie m.in. gospodarstwa będą otrzymywały wsparcie na warsztaty oświetleniowe w celu redukcji zanieczyszczenia sztucznym światłem wokół posesji i nie tylko.
Briefing z Księżyca?
I to dosłownie, gdyż specjalnie na tą okazję we wnętrzu Sali Wielofunkcyjnej na poddaszu Zespołu Szkół nr 4 w Sopotni Wielkiej (nieopodal kopuły Obserwatorium Astronomicznego), rozłożony został ponad 3m., świecący się, pneumatyczny model naszego Naturalnego Satelity, a w środku znajdował się jeden z naszych koordynatorów, który zademonstrował w nietypowy sposób jaka kolorystyka towarzyszy zaćmieniom Księżyca. Połączyliśmy się również on-line z ekspertem z Planetarium Śląskiego - Krzysztofem Dwornikiem, który w kilku słowach opowiedział o tym wyjątkowym zjawisku. Takiego pokazu tego dnia nie było nigdzie indziej w Polsce! Do udziału zaprosiliśmy również grupę przedszkolaków z gminy Jeleśnia, gdyż to właśnie młodemu pokoleniu dedykujemy nasz projekt, aby mogli w przyszłości oglądać takie zjawiska na nocnym niebie oraz nie utracili piękna rozgwieżdżonego nieba, które znika w łunie nieprawidłowo zainstalowanych źródeł światła w naszych miastach i miejscowościach. O tym zagadnieniu kilka istotnych słów opowiedział dr Przemysław Tabaka - specjalista techniki oświetleniowej, który połączył się bezpośrednio z Politechniki Łódzkiej.
Strona 3 z 3
Pomiary środowiska i pogody